Γράφει η Κιούση Χρύσα
Έχετε παρατηρήσει τα μωρά πως κοιτάζουν τον κόσμο γύρω τους με ορθάνοιχτα ματάκια, με ορθάνοιχτο στόμα και προσπαθούν να αφουγκραστούν το περιβάλλον τους; Με πόση αγνή περιέργειά κοιτάζουν, πιάνουν, γεύονται οτιδήποτε νέο τραβήξει την προσοχή τους; Θυμάστε όταν εσείς ήσασταν παιδιά, με πόση λαχτάρα γευόσασταν ένα ζουμερό ροδάκινο κάτω από τον καυτό ήλιο, ή με πόση χαρά αφήνατε το σώμα σας να το αγκαλιάσει η θάλασσα και να ρουφήξετε την αλμύρα της μέχρι τα μύχιά της ψυχής σας; Φέρτε κάποιες αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία και αναλογιστείτε πώς ζούσατε την κάθε στιγμή; Τι σας προκαλούν αυτές οι αναμνήσεις; Τα παιδιά σίγουρα ξέρουν «να ρουφούν την ζωή ως το μεδούλι της» όπως λένε. Στην σημερινή εποχή αυτό λέγετε ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ (ίσως το έχετε ακούσει και ως Mindfulness).
Σήμερα λοιπόν, θα ήθελα με πολύ αγάπη να σας μιλήσω για την ενσυνειδητότητα, δηλαδή, το πόσο σημαντικό είναι να ζούμε το εδώ και τώρα με όλες μας τις αισθήσεις. Ο πρωτοπόρος επιστήμονας στην ενσυνειδητότητα και δημιουργός του παγκόσμια αναγνωρισμένου προγράμματος Μείωση Άγχους Μέσω Ενσυνειδητότητας (MBSR), Jon Kabat–Zinn, ορίζει την ενσυνειδητότητα ως “την με πρόθεση παρατήρηση της εμπειρίας μας στο παρόν, χωρίς κριτική.” Δηλαδή, το να ζούμε την κάθε στιγμή με όλη μας την προσοχή, να παρατηρούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα που έρχονται στην επιφάνεια, να είμαστε συνειδητά εστιασμένοι στο παρόν με την ευγενική περιέργεια των παιδιών (όπως είπαμε πιο πάνω) χωρίς να κρίνουμε τις σκέψεις ή τα συναισθήματά μας. Με άλλα λόγια να απολαμβάνουμε την στιγμή μας χωρίς δεύτερες σκέψεις και με πλήρη εστίαση σ΄αυτό που μας συμβαίνει.
Σκεφτείτε, πόσο εστιασμένοι είστε όταν παρακολουθείτε μια ταινία; Το μυαλό σας γυρνάει γύρω από διάφορες σκέψεις, όπως: τί να μαγειρέψω αύριο, έχω να πληρώσω τους λογαριασμούς, μην ξεχάσω να περάσω από το καθαριστήριο, ή γύρω από κάποια θέματα εργασίας και όχι μόνο. Κατά πόσο απολαμβάνετε την ταινία σας; Μήπως χάσατε ήδη την μισή; Πόσο εστιασμένοι είστε όταν ακούτε ένα ωραίο μουσικό κομμάτι, ή πόσο καλά γνωρίζετε την φύση, τα χρώματα, την διαδρομή με λεπτομέρειες όταν οδηγείτε για το εξοχικό σας; Πόσο εστιασμένοι είστε όταν τρώτε, ώστε να γευτείτε όλα τα συστατικά του γεύματός σας, να αναδειχθούν οι γεύσεις και οι μυρωδιές και να το απολαύσετε πραγματικά;
Η ενσυνειδητότητα χωράει σε όλους τους τομείς της ζωής μας, σε όλες τις στιγμές μας. Ξεκινήστε από την βασική λειτουργία του οργανισμού μας, αυτήν την λειτουργία που μας χαρίζει ζωή και μας αναζωογονεί, την αναπνοή. Συνεχίστε στις απλές, καθημερινές σας συνήθειες. Θα τις δείτε κάτω από νέο πρίσμα, θα τις ανακαλύψετε από την αρχή, βάζοντας αυτήν την φορά όλες σας τις αισθήσεις. Ίσως κάποιοι από εσάς να είστε κοντά στην θάλασσα ή κοντά στο βουνό. Ακούστε τον ήχο των κυμάτων, νοιώστε το δροσερό νερό της θάλασσας σαν να είναι η πρώτη φορά που έρχεστε σε επαφή μαζί της, δροσίστε τα μάτια σας με τις εικόνες των γλάρων, των σύννεφων, το γαλάζιο του ουρανού. Όλα σαν να τα αντικρίζεται για πρώτη φορά.
Έρευνες, μελέτες καθώς και μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, έχουν αποδείξει ότι η συστηματική εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα, έχει θεαματικά αποτελέσματα στην ψυχική και νευρολογική υγεία του ανθρώπου.
Αρχικά, βοηθά εκπληκτικά στην καταπολέμηση του άγχους καθώς απομακρύνουμε κάθε σκέψη που αφορά το παρελθόν ή το μέλλον. Βελτιώνεται η μνήμη, η προσοχή μας, η συγκέντρωση κι άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου.
Γινόμαστε πιο ανθεκτικοί στα προβλήματα, καθώς αποκτούμε αυτοέλεγχο και αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας. Μαθαίνουμε έτσι την αυτοσυμπόνια, αλλά και την ενσυναίσθηση. Ερχόμαστε πιο κοντά σε εμάς αλλά και στο περιβάλλον μας βελτιώνοντας τις σχέσεις μας. Αποκτάμε ψυχική ισορροπία, είμαστε πιο γαλήνιοι, μαθαίνουμε την ευγνωμοσύνη και εστιάζουμε στις ομορφιές της ζωής.
Η ενσυνειδητότητα βοηθά σε ασθένειες όπως καρδιαγγειακά προβλήματα, στομαχικές και εντερικές διαταραχές, θυροειδή, νευρική ανορεξία και αυπνίες. Επίσης, βοηθά και σε χρόνιες ψυχικές ασθένειες όπως η κατάθλιψη, οι κρίσεις πανικού, η ψύχωση ή η σχιζοφρένεια. Ο καθηγητή ψυχιατρικής Μπέσελ Α.βανντερ Κολκ, γράφει στο βιβλίο του «Το σώμα δεν ξεχνά»: «Η ενσυνειδητότητα, βοηθά το άτομο να κατανοήσει τον πρόσκαιρο χαρακτήρα των συναισθημάτων του και του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεται στις επερχόμενες πληροφορίες. Όταν επικεντρώνεται στις αισθήσεις που απορρέουν από τις σωματικές λειτουργίες του, τότε είναι σε θέση να αναγνωρίσει και τις αυξομειώσεις στην ροή των συναισθημάτων του, και μέσα από αυτή την αναγνώριση, να τα ελέγξει. Έτσι, ο άνθρωπος αισθάνεται ασφαλής, προστατευμένος, με τα πράγματα υπό έλεγχο». Και συνεχίζει «Από τότε που ενσωμάτωσα την ενσυνειδητότητα στην καθ΄ημέρα κλινική πράξη, διαπίστωσα ότι επιλέγω λιγότερο συχνά την χορήγηση κάποιων φαρμάκων».
Ζώντας το τώρα συνειδητά, μπορούμε να βιώσουμε και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις τις ζωής με έναν ποιο εστιασμένο τρόπο, πιο φιλικό, κοντά στις αξίες μας. Αντιμετωπίζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας με περισσότερη καλοσύνη και κατανόηση. Γιατί οι προκλήσεις, τα προβλήματα, οι αρνητικές σκέψεις πάντα θα υπάρχουν. Ο τρόπος όμως που εστιάζουμε σ΄αυτά και πως τα αντιμετωπίζουμε, είναι αυτός που θα καθορίσει την ζωή που θέλουμε να ζήσουμε. Άλλωστε πως θα υπάρξει η επόμενη στιγμή αν δεν υπάρξει η τωρινή. Πως θα υπάρξει το αύριο αν δεν συνειδητοποιήσουμε το σήμερα. Ψάχνουμε την χαρά στο μέλλον και ξεχνάμε πως για να χτίσουμε το μέλλον, πρέπει πρώτα να πατήσουμε στο σήμερα. Και το σήμερα πρέπει να είναι ένα γερό θεμέλιο βασισμένο στην χαρά, την σιγουριά, τα συνειδητά συναισθήματα, την ασφάλεια και στις όμορφες στιγμές!
«Αν νιώθεις θλιμμένος, ζεις στο παρελθόν. Αν είσαι ανήσυχος, ζεις στο μέλλον. Αν είσαι γαλήνιος, ζεις στο παρόν»
Λάο Τσε
Κινέζος φιλόσοφος (6ος αιώνας π.Χ.)
Κιούση Χρύσα
Accredited Life & NLP Coach
Mindfulness & Compassion Practitioner