Γράφει ο Ρόδης Δ. Παπαρώδης MD, FNLA.
– Τι είναι και πού οφείλεται η νόσος Hashimoto;
Η νόσος Hashimoto είναι μια αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς. Όπως όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα, δημιουργείται από την επίθεση που πραγματοποιεί στον θυρεοειδή ο ίδιος μας ο εαυτός, μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος. Φυσιολογικά, το ανοσοποιητικό σύστημα θα έπρεπε να καταπολεμά τους ιούς και τα μικρόβια, αλλά σε κάποιους ανθρώπους αυτό στρέφεται κατά του εαυτού μας, και δημιουργεί τα αυτοάνοσα νοσήματα. Ο ακριβής μηχανισμός που προκαλεί αυτή την διαστροφή δεν έχει διαλευκανθεί, αλλά έχει επιβεβαιωθεί με πολλές μελέτες ο σημαντικότατος ρόλος του άγχους και της ψυχοσυναισθηματικής μας κατάστασης, του κακού τρόπου ζωής και της έκθεσης σε τοξίνες του περιβάλλοντος.
– Πώς βλάπτει τον θυρεοειδή μας η νόσος Hashimoto;
Η νόσος Hashimoto ενεργοποιεί κάποια κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία στρέφονται κατά του θυρεοειδούς. Αυτά τα κύτταρα παράγουν αντισώματα, που ονομάζονται αυτοαντισώματα, και οδηγούν στην σταδιακή καταστροφή του αδένα. Τα γνωστότερα από αυτά τα αντισώματα, που τα μετράμε και στις εξετάσεις αίματος, είναι τα TPO-Abs και τα Tg-Abs. Τα πρώτα είναι πιο αποτελεσματικά στο να προκαλέσουν
την βλάβη του θυρεοειδούς. Η σταδιακή καταστροφή του αδένα μας έχει ως συνέπεια, αυτός να μην μπορεί να παράξει σε επαρκείς ποσότητες τις ορμόνες που αυτός φυσιολογικά παράγει, και είναι η θυροξίνη (Τ4) και η τρι-ιωδο-θυρονίνη (Τ3). Αυτή η κατάσταση του σώματος, όπου οι ορμόνες του θυρεοειδούς ανεπαρκούν, ονομάζεται υποθυρεοειδισμός.
-Τι βλάβες προκαλεί στο σώμα μας ο υποθυρεοειδισμός;
Επειδή ο θυρεοειδής ως όργανο, αποτελεί ρυθμιστή πολλών λειτουργιών του ανθρώπινου σώματος, όταν οι ορμόνες του θυρεοειδούς ελαττωθούν κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο, το σώμα μας αρχίζει να δυσκολεύεται στην καθημερινότητά του σε πολλούς τομείς. Καταρχάς αισθανόμαστε μια σωματική κούραση, που δεν βελτιώνεται επαρκώς με τον ύπνο ή την φυσιολογική ξεκούραση. Επίσης, αισθανόμαστε μια ψυχολογική αναστάτωση, με συχνές εντάσεις και ξεσπάσματα, αλλά και στιγμές καταθλιπτικές και υποτονικές. Νιώθουμε ότι η καρδιά μας χτυπά έντονα και δυνατά, ακόμα και σε στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης, και μερικές φορές αισθανόμαστε τους χτύπους της στον λαιμό μας. Αυτό μας δημιουργεί
έναν έντονο φόβο ότι θα πάθουμε κάτι κακό και δεν μας αφήνει να κοιμηθούμε ή να ηρεμήσουμε. Όταν, όμως, μετρήσουμε τους χτύπους της, βλέπουμε ότι είναι συνήθως χαμηλοί. Παράλληλα, ανεβαίνει η αρτηριακή πίεση, κυρίως η διαστολική (η μικρή ή η πίεση της καρδιάς). Εμφανίζουμε κατακράτηση και ο μεταβολισμός μας επιβραδύνεται σημαντικά. Προσπάθειες για απώλεια βάρους που άλλοτε θα είχαν αποτέλεσμα, εμφανίζονται αναποτελεσματικές. Οι κενώσεις μας γίνονται πιο δύσκολες και επώδυνες, ιδίως αν η διατροφή μας δεν είναι υγιεινή και δεν γυμναζόμαστε. Εμφανίζουμε τριχόπτωση, χωρίς αραίωση, όμως, των μαλλιών μας, ενώ τα νύχια μας γίνονται μαλακά και εύθρυπτα και το δέρμα μας εμφανίζεται ξηρό, ιδίως μπροστά από τις κνήμες μας. Η σεξουαλική λειτουργία χειροτερεύει και η επιθυμία ελαττώνεται σημαντικές, ενώ ο κύκλος των γυναικών μπορεί να εμφανίσει σημαντικές καθυστερήσεις. Φυσικά όλα αυτά καθιστούν την ποιότητα της ζωής μας πολύ κακή, αν και κάθε άνθρωπος εμφανίζει μερικά από αυτά τα συμπτώματα και ευτυχώς, όχι όλα!!!
-Πώς διαγιγνώσκεται η νόσος Hashimoto;
Η νόσος Hashimoto χαρακτηρίζεται από αρκετές ανωμαλίες, τόσο στις εξετάσεις αίματος, όσο και στον υπέρηχο του θυρεοειδούς. Ο υπέρηχος, είναι πιο ευαίσθητη μέθοδος, και μπορεί να διακρίνει την ασθένεια αυτή, ακόμα και χρόνια προτού οδηγήσει σε σημαντικές ανωμαλίες στις εξετάσεις αίματος. Η χαρακτηριστικότερη εξέταση, όμως, είναι η μέτρηση των αντισωμάτων TPO-Abs και Tg-Abs, τα οποία μπορούν να αυξηθούν, ακόμα και 1000 φορές πάνω από το φυσιολογικό. Ο βαθμός της αύξησής τους δεν σχετίζεται με την βαρύτητα της νόσου, ούτε με την εξέλιξή της, όμως, οπότε δεν συστήνεται η συνεχής μέτρησή τους. Η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού, αντίθετα, στηρίζεται στην ανεύρεση της αυξημένης μέτρηση της TSH, πάνω από το όριο. Εδώ βέβαια, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το όριο αυτό διαφοροποιείται από ασθενή σε ασθενή, με βάση την ηλικία, το φύλο και τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν (πχ. κύηση, υπογονιμότητα κλπ.). Συνεπώς, η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού λόγω της νόσου Hashimoto μπορεί να τεθεί μόνο από τον ειδικό ιατρό, δηλαδή τον Ενδοκρινολόγο. Δευτερεύουσες ανωμαλίες που παρατηρούμε στις εξετάσεις αίματος των ασθενών με την νόσο Hashimoto είναι μια σημαντική αύξηση της χοληστερίνης, που οφείλεται στην ταυτόχρονη αύξηση της LDL (κακή χοληστερίνη), της HDL (καλή χοληστερίνη) και των τριγλυκεριδίων. Γι› αυτό συστήνουμε προτού μπει ο οποιοσδήποτε ασθενής σε θεραπεία χοληστερίνης από τον ενδοκρινολόγο του, να ελέγχεται πρώτα η λειτουργία του θυρεοειδούς και να ρυθμίζεται κατάλληλα. Επίσης, η νόσος Hashimoto προκαλεί μικρή αλλά σημαντική αύξηση στην κρεατινίνη, την προλακτίνη και το ουρικό οξύ. Αυτές οι αλλαγές διορθώνονται με την θεραπεία του υποθυρεοειδισμού, και γι› αυτό συστήνεται ο επανέλεγχός τους όταν ο θυρεοειδής ρυθμιστεί κατάλληλα.
-Πώς θεραπεύεται η νόσος Hashimoto;
Η νόσος Hashimoto δεν θεραπεύεται, ούτε μπορεί ποτέ να ιαθεί. Την έχουμε για πάντα στην ζωή μας. Αυτό που διορθώνεται με την αγωγή, είναι ο υποθυρεοειδισμός, και τα συμπτώματα που περιγράψαμε παραπάνω. Η αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού, συνίσταται στην
καθημερινή λήψη της ορμόνης θυροξίνης σε χάπι. Η αγωγή αυτή διορθώνει τα συμπτώματα όταν πετύχουμε την κατάλληλη δόση, μέσα σε 20 ημέρες, ενώ οι μετρήσεις στο αίμα καθίστανται φυσιολογικές αργότερα, εντός 2 μηνών περίπου.
-Τι συνέπειες έχει η νόσος Hashimoto εκτός από τον υποθυρεοειδισμό;
Παρότι υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις μεταξύ των ασθενών για το τι μπορεί να κάνει η νόσος Hashimoto, οι μελέτες έχουν δείξει ότι δεν επηρεάζει αρνητικά κανένα σύστημα οργάνων, όταν είναι κατάλληλα θεραπευμένη. Φυσικά, η κατάλληλη θεραπεία απαιτεί από τον ιατρό μας βαθιά γνώση του οργανισμού μας και των ιδιαιτεροτήτων του καθενός μας και γι’ αυτό θεωρούμε την Ενδοκρινολογία ως την ειδικότητα του ιστορικού και της συζήτησης. Ο ιατρός μας πρέπει να καταλάβει το σώμα μας σε βάθος, ώστε η θεραπεία του να είναι αποτελεσματική.
-Προκαλεί η νόσος Hashimoto καρκίνο στον θυρεοειδή;
Μελέτες από την ερευνητική μας ομάδα, αλλά και άλλους ερευνητές, έδειξαν ότι οι όζοι στους ασθενείς με νόσο Hashimoto είναι λίγο συχνότερα κακοήθεις, από ότι όταν δεν υπάρχει νόσος Hashimoto. Αυτό δεν σημαίνει ότι η νόσος Hashimoto προκαλεί συχνότερα όζους, αλλά ότι οι ήδη υπάρχοντες όζοι είναι λίγο πιο πιθανό να έχουν κακοήθεια. Αυτό δεν αλλάζει την στρατηγική που ακολουθούμε για την παρακολούθηση των όζων, γιατί οι κακοήθεις όζοι έχουν συγκεκριμένα και πολύ ξεκάθαρα χαρακτηριστικά στον υπέρηχο, είτε εμφανιστούν στο έδαφος της νόσου
Hashimoto, είτε απουσία αυτής. Συνεπώς, ο ιατρός μας οφείλει με τον τακτικό υπερηχογραφικό έλεγχο να παρατηρεί
τους όζους, και αν υπάρχει υπόνοια κακοήθειας να μας συμβουλεύει κατάλληλα.
-Υπάρχουν ειδικές δίαιτες, διατροφές, ασκήσεις, θεραπείες, πρακτικές ή συμπληρώματα διατροφής που ρυθμίζουν την νόσο Hashimoto;
Παρά τις αμέτρητες θεωρίες συνωμοσίας του διαδικτύου και των αντιεπιστημονικών ιστοσελίδων, κανένας δεν έχει ανακαλύψει με αποδείξεις την θεραπεία της νόσου Hashimoto. Ο βελονισμός, η ομοιοπαθητική, «ειδικές» δίαιτες ή διατροφές, η «μεταβολομική ιατρική», ή συμπληρώματα που παράγονται σε εξωτικούς τόπους δεν έχουν καταφέρει ΠΟΤΕ να οδηγήσουν στην ίαση της νόσου. Γι› αυτό, όσοι ασχολούμαστε σοβαρά με την νόσο Hashimoto και τον θυρεοειδή, προτείνουμε στον κόσμο να είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί με όλους τους τσαρλατάνους που εμφανίζονται κατά καιρούς. Όλοι μας επιθυμούμε να βρεθεί ένα φάρμακο που να εξαφανίζει ένα αυτοάνοσο νόσημα τελείως από το σώμα μας, και όταν αυτό βρεθεί, με μεγάλη μας χαρά θα το δώσουμε σε όλους τους ασθενείς.
-Προκαλεί η νόσος Hashimoto άλλα αυτοάνοσα νοσήματα;
Όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν βρεθεί ότι συχνά συνυπάρχουν μεταξύ τους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μηχανισμοί της αυτοανοσίας είναι κοινοί σε όλες αυτές τις ασθένειες. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ένα προκαλεί το άλλο. Αν ένας άνθρωπος έχει κίνδυνο να εμφανίσει κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, έχει κίνδυνο να εμφανίσει και κάποια από τα υπόλοιπα. Ευτυχώς η νόσος Hashimoto αποτελεί μια εξαίρεση σε αυτό, γιατί αποτελεί εκδήλωση ήπιας αυτοανοσίας και συχνά υπάρχει σε ανθρώπους που δεν εμφανίζουν κανένα άλλο αυτοάνοσο νόσημα ποτέ.
-Τι περιμένουμε από το μέλλον για την νόσο Hashimoto
Με την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών της αυτοανοσίας, ελπίζουμε ότι σε μερικά χρόνια θα μπορούμε να δαμάσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα σε τέτοιο βαθμό που να παρεμβαίνουμε στις αυτοάνοσες αντιδράσεις με τρόπους έξυπνους και στοχευμένους, ώστε να κρατάμε το πρόβλημα υπό έλεγχο. Προς το παρόν, όμως, πρέπει να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, γιατί ένα τόσο σοβαρό και πολύπλοκο πρόβλημα, όπως η νόσος Hashimoto, μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα και αποτελεσματικά, στα χέρια του ειδικού…
Δείτε το άρθρο στο “Πατρινόραμα” που κυκλοφορεί στις 30 Δεκεμβρίου 2022 !
