Γράφει ο Μιχάλης Κ.Κίντζιος
Όλοι κάποτε – σε μία ανύποπτη χρονική στιγμή των σχολικών μας χρόνων – κληθήκαμε να απαντήσουμε στην ίδια ερώτηση « Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;».
Ο ένας απάντησε «κάτι», κάποιος δεύτερος «κάτι άλλο», κάποιος άλλος απάντησε «δεν ξέρω».
Τελικά πόσοι έγιναν αυτό που απάντησαν; και αυτοί που απάντησαν «δεν ξέρω» έμαθαν άραγε ποτέ – στο σωστό χρόνο – τι θα ήθελαν να γίνουν;
Είχαν – έχουν οι νέοι μας ( χθες και σήμερα ) σωστή καθοδήγηση για τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό; και αν δεν έχουν, τι πρέπει να γίνει για να αποκτήσουν στο μέλλον;
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού, σε ποια βαθμίδα της εκπαίδευσης πρέπει να διδάσκεται και με ποιον τρόπο άραγε;
Υπάρχει στις μέρες διασύνδεση της αγοράς εργασίας με τις βαθμίδες τις εκπαίδευσης;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από την αρχή: « Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;». Μια όμορφη απάντηση θα ήταν, «θέλω να γίνω ένας ευτυχισμένος άνθρωπος» και επειδή ο καθένας από μας αφιερώνει στην εργασία του το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, υπάρχουν εργαζόμενοι που δεν είναι ευχαριστημένοι από τη δουλειά τους, η οποία φτάνει να αποτελεί για αυτούς ένα «αναγκαίο κακό», για καθαρά βιοποριστικούς λόγους και καταλήγουν έτσι να νιώθουν εγκλωβισμένοι και δυστυχισμένοι. Μέρος της ευτυχίας μας λοιπόν περνάει και μέσα από την εργασία μας. Επομένως η επιλογή της σωστής θέσης εργασίας πρέπει να είναι επιλογή αιχμής από τα γυμνασιακά σχολικά χρόνια ακόμη, μέσω του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού.
Ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός θα πρέπει να:
-Έχει σαν στόχο να αναπτύσσει την κουλτούρα στο κάθε νέο ξεχωριστά, πως εάν θέλεις να είσαι και να υπηρετείς σωστά και με πάθος την μελλοντική σου θέση εργασίας θα πρέπει να αναπτύξεις γενικές δεξιότητες αλλά και ταυτόχρονα ποιότητα στην εξειδίκευση, όταν θα έρθει η ώρα της ένταξής σου στην αγορά εργασίας.
-Είναι ένα «εργαλείο» καθοδήγησης των νέων, προκειμένου εκείνοι να αποκτήσουν κατ’ ελάχιστον :
- Αυτογνωσία,
- Πληροφόρηση
- Δυνατότητα λήψης απόφασης
Και εν τέλει να φτάσουν (επιθυμητά) στην επιλογή που τους ταιριάζει σε σχέση με τα θέλω τους.
Η σημασία της αυτογνωσίας και οι απαντήσεις στις ερωτήσεις «ποιος/α είμαι;» «τι θέλω;» «τι μπορώ» και «τι είμαι διατεθειμένος να δώσω προκειμένου να αποκτήσω αυτό που επιθυμώ?» είναι το πρώτο σημαντικό βήμα στην κατάκτηση της σωστής απόφασης, σχετικά με την θέση εργασίας που θα με ενδιέφερε.
Η δεύτερη μεγάλη κατάκτηση στο δρόμο προς την ανεύρεση της σωστής επιλογής για την θέση εργασίας που θα μου ταίριαζε είναι η πληροφόρηση και εδώ ακριβώς αναφερόμαστε όταν συζητούμε για την διασύνδεση της αγοράς εργασίας με τις βαθμίδες τις εκπαίδευσης.
Οι βασικές πληροφορίες που πρέπει να έχει ένας νέος για να επιλέξει το «πεδίο» και το «επίπεδο» της μελλοντικής του εργασιακής ενασχόλησης και σε σχέση με την αγορά εργασίας, είναι οι ακόλουθες:
- Περιβάλλον εργασίας
- Προοπτικές εξέλιξης
- Οφέλη ( ποσοτικά & ποιοτικά )
Πως όμως διδάσκονται και πως μπορούν να φτάσουν αυτές οι πληροφορίες στον μαθητή? Είναι το εκπαιδευτικό σύστημα ώριμο προκειμένου να παρέχει τέτοιου τύπου εκπαίδευση και γνώση? Οι διδάσκοντες έχουν την εκπαίδευση που απαιτείται και τις απαραίτητες γνώσεις προκειμένου να διδάξουν- να συμβουλέψουν , να καθοδηγήσουν και εν τέλει να διαφωτίσουν;
Στην χώρα μας δυστυχώς η πληροφόρηση που απαιτείται – όπως περιγράφεται παραπάνω – μέσα από την συνεργασία των επιχειρήσεων με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε όλες τις βαθμίδες είναι ακόμη σε νηπιακό στάδιο, αν και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να ευθυγραμμιστούν οι δεξιότητες που αποκτούν οι απόφοιτοι με τα ζητούμενα στην αγορά εργασίας.
Στις μέρες πράγματι πολλοί νέοι έχουν ταλέντο , πράγματι διαθέτουν την απαραίτητη αυτογνωσία και έχουν και την ωριμότητα να μπορούν να πάρουν μια σωστή απόφαση για την μελλοντική τους καριέρα είναι όμως ξεκάθαρο ότι δεν έχουν μια σωστή και ολοκληρωμένη πληροφόρηση και αυτό γιατί δεν υπάρχει ή δεν υπάρχει στο αναγκαίο μέτρο η διασύνδεση μεταξύ της αγοράς εργασίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εδώ πρέπει να σταθούμε ιδιαίτερα.
Γίνεται σαφές λοιπόν ότι, επαγγελματικός προσανατολισμός χωρίς πληροφόρηση δεν υφίσταται και ακόμη πιο σαφές ότι πληροφόρηση χωρίς διασύνδεση με την αγορά εργασίας δεν μπορεί να υπάρξει και επομένως θα πρέπει με στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, να ενισχυθεί και να στηριχθεί η προσπάθεια της εν λόγω διασύνδεσης.
Τέτοιες δράσεις και πρωτοβουλίες μπορούν να έχουν ένα διμερή χαρακτήρα, απευθείας δηλαδή αναμεσά σε μια εκπαιδευτική μονάδα και μια οικονομική μονάδα, όπως για παράδειγμα :
- Συν διοργάνωση Δράσεων της Ακαδημαϊκής κοινότητας με τους οικονομικούς φορείς της αγοράς, προκειμένου οι νέοι μας που φοιτούν να συναλλάσσονται και να έρχονται επαφή με το εργασιακό περιβάλλον προσλαμβάνοντας εικόνες και εμπειρίες σε πραγματικό χρόνο
- Συν διοργάνωση Ημερίδων που αφορούν την Επιχειρηματικότητα. Ενδεικτικά με θέματα για νεοφυείς επιχειρήσεις ή Καινοτομίες κα.
- Εκπόνηση στοχευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων , τα οποία θα έχουν έναν δια δραστικό χαρακτήρα (interactive) με άμεση αλληλεπίδραση
Είναι σίγουρο πάντως πως η διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας επιχειρήσεων με ερευνητικά ιδρύματα πανεπιστημίων, μπορούν να οδηγήσουν σε μια ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση και των ιδίων των οικονομικών φορέων
Βέβαια από την άλλη είναι επιβεβλημένο και η πολιτεία να δημιουργήσει νέα εκπαιδευτικά πρόγραμμα που θα περιλαμβάνουν τομές προς μια τέτοια κατεύθυνση, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά:
- Να επεκτείνει τον θεσμό της Πρακτική άσκηση των φοιτητών σε όλες τις σχολές τις τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- Να δημιουργήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο προκειμένου η ελληνική παιδεία να μετασχηματιστεί σε μια παραγωγική, εξωστρεφή και ανταγωνιστική δύναμη
- Να δώσει κίνητρα στους οικονομικούς φορείς να υποδέχονται φοιτητές για πρακτική άσκηση
- Να δώσει κίνητρα οι φοιτητές που κάνουν πρακτική άσκηση αλλά και να έχουν προνομιακά την δυνατότητα εάν επιθυμούν να επιστρέψουν στην θέση εργασίας που είχαν στην πρακτική τους άσκηση ως εργαζόμενοι πλέον όταν αποφοιτήσουν, γεγονός που θα βοηθήσει καταλυτικά και για τη μείωση της ανεργίας των νέων
- να θεσπιστούν περισσότερες ολοήμερες εκπαιδευτικού χαρακτήρα εκδρομές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση
- να δημιουργηθούν ημερίδες ενημέρωσης διαδικτυακά για τους μαθητές τις δευτεροβάθμιες εκπαίδευσης, προαιρετικά και ανά κλάδο εργασίας, όπου μέσα από μια θεσμοθετημένη διαδικασία πιστοποιημένοι οικονομικοί φορείς ( αφού πρώτα αξιολογηθούν) θα μπορούν να ενημερώνουν σε e-class για το αντικείμενο της εργασίας τους, τους ενδιαφερόμενους μαθητές
Η αλήθεια είναι πως έχουμε πολλά πράγματα να κάνουμε ακόμη, προκειμένου να προωθήσουμε την διά δράση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και είναι ηλίου φαεινότερο πως η δια δράση αυτή δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά να αγγίζει και την δευτεροβάθμια, στο μέτρο και στο επίπεδο που αυτό είναι εφικτό και εν τέλει απαιτείται μια ριζική ανανέωση του περιεχομένου των σπουδών.
Η επέλαση της ψηφιακής τεχνολογίας, δηλαδή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ανοίγει υποχρεωτικά και έντονα τη συζήτηση ώστε στο άμεσο μέλλον η διασύνδεση των αγορών με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να γίνει πράξη και όποιες κοινωνίες δεν ακολουθήσουν θα είναι καταδικασμένες στον οικονομικό μαρασμό.
Σήμερα και ειδικά στην χώρα μας παρατηρείται :
– Xάσμα μεταξύ εκπαίδευσης και απασχόλησης
– Αργά αντανακλαστικά της πολιτικής βούλησης
– Αδυναμίες του θεσμικού πλαισίου
– περιορισμοί που θέτουν συχνά νοοτροπίες, πολιτικές και η έλλειψη πόρων,
Θα κλείσουμε όπως ξεκινήσαμε : με το ΟΡΑΜΑ να δομήσουμε ευτυχισμένες προσωπικότητες και ανθρώπους που θα αγαπούν και θα παθιάζονται για την εργασίας τους, ανεξάρτητα τι κάνει ο καθένας από μας.
Και έτσι θα μπορούμε να οραματιζόμαστε μια Ελλάδα ως τη χώρα, που κάθε πολίτης του κόσμου θα θέλει και θα μπορεί να επισκεφθεί, να ζήσει και να επενδύσει. Να οραματιζόμαστε μια ανοιχτή, κοινωνικά υπεύθυνη και οικονομικά φιλελεύθερη χώρα- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προτάσσει την ισχυρή ανάπτυξη ως παράγοντα κοινωνικής συνοχής.
Κάποτε κάποιος πέρασε έξω από μια εκκλησιά που χτιζόταν και καθώς συνάντησε τον πρώτο εργαζόμενο στις εργασίες ανέγερσης τον ρώτησε « Τι κάνετε εδώ;» και εκείνος γεμάτος απελπισία και κάπως βαριεστημένα απάντησε «δεν βλέπεις κουβαλάμε πέτρες».
Προχωρώντας βρέθηκε μπροστά στον δεύτερο εργαζόμενο στις εργασίες ανέγερσης και του απεύθυνε το ίδιο ερώτημα και εκείνος γεμάτος ενέργεια-χαρά και με μια υπερηφάνεια απάντησε «ΧΤΙΖΟΥΜΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑ»
Μιχάλης Κ.Κίντζιος
Who is who
O Μιχάλης Κίντζιος ( C.E.O. Cloud–U Telecoms, www.cloudu.gr ) είναι Επιχειρηματίας, που επιχειρεί με μεγάλη επιτυχία στον τομέα του business Development και του σχεδιασμού – υλοποίηση λύσεων προηγμένων και καινοτόμων τεχνολογιών σε μεγάλους επιχειρησιακούς και εταιρικούς οργανισμούς.