Το 1994 ο πόλεμος στη Βοσνία Ερζεγοβίνη μαινόταν και η Ευρώπη παρακολουθούσε αμήχανη τη σύγκρουση που αιματοκυλούσε τα Βαλκάνια. Στο Πάλε, σε μια πόλη όπου ο ήχος από τα κανόνια ήταν μέρος της καθημερινότητας, ένας νέος Έλληνας δημοσιογράφος, ο Γιώργος Καρβουνιάρης, έκανε τα πρώτα του βήματα σε μια εμπόλεμη ζώνη που δεν συγχωρούσε λάθη.
Εκεί, συνάντησε έναν από τους πιο έμπειρους πολεμικούς ανταποκριτές της εποχής, τον Νικόλα Βαφειάδη. Με τη φυσική του άνεση και τη γνώση του πεδίου, ο Βαφειάδης τον πήρε δίπλα του. Κυριολεκτικά τον οδήγησε από το χέρι στα κέντρα αποφάσεων της σερβοβοσνιακής ηγεσίας. Ο Ράντοβαν Κάρατζιτς, ο Ράτκο Μλάντιτς και η Μπιλιάνα Πλάβσιτς έκαναν τότε δηλώσεις που θα καθόριζαν την εξέλιξη του πολέμου, ενώ γύρω τους βρίσκονταν τα συνεργεία των CNN, BBC και των μεγαλύτερων διεθνών δικτύων. Στη συνέχεια οι δύο Έλληνες δημοσιογράφοι επέστρεψαν στα μέτωπα, διασχίζοντας δρόμους όπου κανείς δεν γνώριζε τι έκρυβε η επόμενη στροφή.
Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές εκείνης της περιόδου, λίγο καιρό αργότερα, στη φλεγόμενη Σερβία, ο Καρβουνιάρης βρέθηκε μόνος στο Νις. Στη φωτογραφία που σώζεται, στέκεται μπροστά στην οδική πινακίδα «E75 – Niš», με το βλέμμα ενός ανθρώπου που αντιλαμβάνεται ότι ενηλικιώνεται επαγγελματικά μέσα στο θόρυβο της σύγκρουσης. Ήταν μια εμπειρία που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα.
Τρεις δεκαετίες αργότερα, το νήμα της μνήμης ξαναδένει. Στην Πάτρα, σε εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η ΕΣΗΕΠΗΝ και το Ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου για τα fake news σε καιρό ειρήνης και πολέμου, ο Καρβουνιάρης και ο Βαφειάδης συναντήθηκαν ξανά. Η πρόσφατη φωτογραφία τους, έξω από το δικηγορικό σύλλογο της Πάτρας, μαρτυρά μια άλλη εποχή. Καμία σκόνη, κανένα μέτωπο, αλλά τα ίδια μάτια που έχουν δει την Ιστορία να γράφεται σε πραγματικό χρόνο.
Ο Νικόλας Βαφειάδης, με μάστερ στη Διεθνή Δημοσιογραφία από το City University του Λονδίνου και με παρουσία άνω των τριάντα χρόνων στον Όμιλο ΑΝΤΕΝΝΑ, παραμένει μια εμβληματική μορφή της ελληνικής δημοσιογραφίας. Έχει καλύψει περισσότερους από δέκα πολέμους, έχει συνομιλήσει με ηγέτες όπως ο Νέλσον Μαντέλα, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Γιασέρ Αραφάτ, οι Τζορτζ Μπους πατέρας και γιος, και έχει τιμηθεί με σειρά βραβείων για την ακρίβεια και το θάρρος της δουλειάς του.
Απέναντί του, ο Καρβουνιάρης, με τη δική του πορεία στη δημοσιογραφία και τη δημόσια ζωή Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Συντακτών αλλά και Αναπληρωτής Τομεάρχης Επικοινωνίας της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αναγνώρισε ξανά εκείνη τη στιγμή της αφετηρίας. Καθώς οι ομιλητές ανέλυαν τη διάδοση της παραπληροφόρησης και τις απειλές που δέχεται η ενημέρωση, οι αναμνήσεις γύρισαν πίσω στο 1994. Στις νύχτες στο Πάλε, στις διαδρομές προς τα μέτωπα, στις δηλώσεις που καταγράφηκαν λίγο πριν από τις πιο κρίσιμες καμπές του πολέμου.
Ο Πατρινός δημοσιογράφος έγραψε στο facebook: “Το 1994, ο πόλεμος φούντωνε στη «γειτονιά» των Βαλκανίων. Νεαρός τότε δημοσιογράφος συνάντησα τον Νικόλα Βαφειάδη στο Πάλαι της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Με πήρε από το χέρι και μου σύστησε την Σερβοβοσνιακή ηγεσία (Ράντοβαν Κάρατζιτς, Ράτκο Μλάντιτς, Μπιλιάνα Πλάβσιτς), μπήκαμε μαζί με τα διεθνή συνεργεία (CNN, BBC, κ.λ.π) και καταγράψαμε ιστορικές δηλώσεις, λίγο πριν την πιο κρίσιμη καμπή του πολέμου. Μετά γυρίσαμε στα μέτωπα…
Χθες συναντηθήκαμε ξανά στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσε η ΕΣΗΕΠΗΝ με το Ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου για τα fake news εν καιρώ ειρήνης και πολέμου.
Και θυμηθήκαμε πολλά…”
Και ο εμβληματικός δημοσιογράφος επιδοκίμασε ακριβώς από κάτω.
Οι εποχές άλλαξαν. Μα οι εικόνες δεν ξεθώριασαν. Η πρώτη γραμμή αφήνει πάντα κάτι μέσα σου. Κάτι που μεταμορφώνεται σε μνήμη — και σε χρέος.