Για πρώτη φορά στα χρονικά, οι επιστήμονες στη βόρεια Ατλαντική χώρα ανακοίνωσαν ότι εντοπίστηκαν κουνούπια σε ισλανδικό έδαφος. Το εύρημα, που καταγράφηκε σε περιοχή κοντά στο Κιός, θεωρείται από ειδικούς αδιάψευστη ένδειξη ότι ακόμη και τα πιο ψυχρά οικοσυστήματα της Γης μεταμορφώνονται υπό την πίεση της κλιματικής κρίσης.
Η Ισλανδία θερμαίνεται με ρυθμό εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με τον υπόλοιπο βόρειο πλανήτη. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας έχει ήδη φέρει σημαντικές μεταβολές: ταχύτερο λιώσιμο παγετώνων, παρουσία ψαριών που μέχρι πριν λίγα χρόνια εμφανίζονταν αποκλειστικά σε θερμότερα νερά και τώρα — για πρώτη φορά — εγκατάσταση κουνουπιών που αντέχουν στο κρύο.
Τα έντομα που βρέθηκαν ανήκουν στο είδος Culiseta annulata, ένα κουνούπι γνωστό για την ικανότητά του να περνά χειμώνες σε υπόγειους χώρους, αποθήκες και κλειστά περιβάλλοντα. Οι ισλανδικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι τρία δείγματα συλλέχθηκαν με παγίδες εντόμων, έπειτα από ενημέρωση πολίτη που παρατήρησε μια «περίεργη μύγα» σε αυτοσχέδια κολλητική ταινία τον Οκτώβριο.
Το εύρημα αυτό δεν αφορά μόνο την Ισλανδία. Η μετακίνηση κουνουπιών προς βορειότερα πλάτη είναι γενικευμένο φαινόμενο. Στη Βρετανία έχουν εντοπιστεί αυτή τη χρονιά αυγά του κίτρινου πυρετού (Aedes aegypti) αλλά και άτομα του ασιατικού τίγρη (Aedes albopictus), είδη που πριν λίγα χρόνια θεωρούνταν αδύνατο να διατηρηθούν σε τέτοια κλίματα.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα — και ειδικότερα για την Πάτρα
Η χώρα μας βρίσκεται ήδη στη ζώνη αυξημένου κινδύνου για επεκτάσεις πληθυσμών κουνουπιών, εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και των παρατεταμένων περιόδων υγρασίας. Στην Πάτρα, περιοχές όπως το έλος της Αγυιάς αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα μικρών υγροτόπων που λειτουργούν ως θερμοκήπια βιοποικιλότητας αλλά και ως χώροι όπου τα κουνούπια μπορούν να αναπαραχθούν πιο εύκολα όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν.
Τα τελευταία χρόνια, οι δήμοι και οι περιφέρειες της χώρας έχουν ενισχύσει τα προγράμματα ψεκασμών και παρακολούθησης, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η εμφάνιση ειδών που μέχρι χθες θεωρούνταν «εξωτικά» για τα ελληνικά δεδομένα είναι πλέον πιθανό σενάριο.
Αν η Ισλανδία — μια από τις πιο αφιλόξενες περιοχές του πλανήτη για τα κουνούπια — βλέπει τώρα τις πρώτες αφίξεις, τότε περιοχές όπως η Δυτική Ελλάδα είναι ακόμη πιο εκτεθειμένες στις συνέπειες της κλιματικής μεταβολής. Οι αλλαγές στη θερμοκρασία και την υγρασία δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου τα κουνούπια βρίσκουν ευνοϊκότερους όρους για να εγκατασταθούν και να εξαπλωθούν.