Γράφει ο Διευθυντής του Βαρβακείου Προτύπου Γυμνασίου
Το Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολείο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και ιστορικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας, με βαθιές ρίζες στον 19ο αιώνα και στενή σύνδεση με την ελληνική ιστορική και πολιτιστική παράδοση. Η ίδρυσή του, η πορεία του και η προσφορά του στην ελληνική εκπαίδευση το καθιστούν ένα από τα πιο εμβληματικά σχολεία της χώρας.
Ιδρύθηκε χάρη στη δωρεά του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη (1745-1825). Ο Ιωάννης Βαρβάκης γεννήθηκε στα Ψαρά και ασχολήθηκε με τη ναυτιλία και το εμπόριο, ενώ απέκτησε τεράστια περιουσία στη Ρωσία χάρη στο εμπόριο χαβιαριού. Ο Βαρβάκης, βαθιά επηρεασμένος από την ελληνική επανάσταση και το όραμα για την παιδεία στην απελευθερωμένη Ελλάδα, αποφάσισε να διαθέσει μεγάλο μέρος της περιουσίας του για τη δημιουργία ενός σχολείου που θα προσέφερε δωρεάν παιδεία στους νέους της Ελλάδας. Μετά τον θάνατό του το 1825, η διαθήκη του προέβλεπε την ίδρυση εκπαιδευτικού ιδρύματος. Η εκτέλεση της διαθήκης και η οργάνωση του σχολείου καθυστέρησαν λόγω των πολιτικών συνθηκών της εποχής, όμως τελικά η σχολή ιδρύθηκε επίσημα το 1857 και στεγάστηκε αρχικά σε ένα κτίριο στην οδό Κοραή, στο κέντρο της Αθήνας.
Η Βαρβάκειος Σχολή ξεκίνησε τη λειτουργία της με στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης, κυρίως κλασικών γραμμάτων, αλλά και θετικών επιστημών. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εμπνεόταν από τα πρότυπα των ευρωπαϊκών κλασικών σχολείων, συνδυάζοντας την ελληνική παράδοση με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση. Η σχολή λειτούργησε ως πρότυπο και πειραματικό σχολείο, αποσκοπώντας στη διάδοση της νεωτερικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Εξαιρετικά σημαντική ήταν η συμβολή της στην εκπαίδευση νέων επιστημόνων και λογίων, πολλοί από τους οποίους διακρίθηκαν σε διάφορους τομείς της επιστήμης, των γραμμάτων και της πολιτικής.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η ανάγκη για ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον οδήγησε στην ανέγερση ενός νέου, εντυπωσιακού κτιρίου στη Βαρβάκειο Αγορά, κοντά στην Ομόνοια. Το νέο κτίριο ήταν αρχιτεκτονικό κόσμημα της εποχής, αντάξιο της σημασίας της σχολής.
Το Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολείο κατέχει ξεχωριστή θέση στην ελληνική εκπαίδευση, τόσο για τη μακρά ιστορία του όσο και για τη συνεισφορά του στη διαμόρφωση γενεών επιστημόνων, διανοούμενων και πολιτών. Το όραμα του Ιωάννη Βαρβάκη για μια εκπαιδευτική δομή που θα υπηρετεί την κοινωνία και την πρόοδο παραμένει ζωντανό, καθιστώντας τη σχολή έναν από τους σημαντικότερους φάρους γνώσης στην Ελλάδα. Η ιστορία του σχολείου αποτελεί παράδειγμα του πώς η παιδεία μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για την κοινωνική πρόοδο και την ανάπτυξη ενός έθνους. Το Βαρβάκειο συνεχίζει να εμπνέει, να καινοτομεί και να προσφέρει άριστη εκπαίδευση στις νεότερες γενιές, διατηρώντας αναλλοίωτο το πνεύμα του μεγάλου ευεργέτη της
Η Σύγχρονη Περίοδος
Σήμερα, η Βαρβάκειος Σχολή λειτουργεί στο Παλαιό Ψυχικό ως πρότυπο γυμνάσιο με Διευθυντή τον Ιωάννη Αναστασόπουλο (Θεολόγο) και λύκειο με Διευθυντή τον Δημήτριο Βαμνιέ (Χημικό). Η εκπαιδευτική της προσέγγιση παραμένει προσανατολισμένη στην αριστεία, με μαθητές που επιλέγονται μέσω εξετάσεων. Η σχολή συνεχίζει να διακρίνεται για την υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης, δίνοντας έμφαση στις θετικές επιστήμες, τη λογοτεχνία και τις τέχνες, ενώ συμμετέχει ενεργά σε διαγωνισμούς και προγράμματα καινοτομίας και αριστείας. Κάθε χρόνο οι μαθητές της διακρίνονται καταλαμβάνοντας τις πρώτες θέσεις σε Πανελλήνιους και Διεθνείς διαγωνισμούς μαθηματικών (Θαλής, Αρχιμήδης, Ευκλείδης), Φυσικής (Αριστοτέλης), Φιλοσοφίας, Ρητορικής, Πληροφορικής, Σύγχρονης Τεχνολογίας, Τεχνητής Νοημοσύνης κ.ά.. Επίσης το Βαρβάκειο Γυμνάσιο βρίσκεται κάθε χρόνο στις πρώτες προτιμήσεις των μαθητών που εισάγονται στα Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία. Όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές του σχολείου επιτυγχάνουν υψηλές επιδόσεις στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Ενδεικτικά τα σχολικά έτη 2022- 2023 και 2023-24 όλοι οι απόφοιτοι του σχολείου εισήχθησαν σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με σημαντικό ποσοστό να επιλέγει σχολές υψηλής ζήτησης.
Παράλληλα διοργανώνει ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως εκθέσεις, μουσικές συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις, ενισχύοντας την καλλιτεχνική παιδεία των μαθητών. Επιπλέον, συμμετέχει σε προγράμματα ανταλλαγής με σχολεία του εξωτερικού, προάγοντας τη διαπολιτισμική κατανόηση, ενθαρρύνει τη συμμετοχή των μαθητών σε κοινωνικές δράσεις, όπως προγράμματα εθελοντισμού και εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, καλλιεργώντας το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης. Πρόσφατα, διοργανώθηκε εσπερίδα με θέμα την οδική ασφάλεια στις σχολικές μετακινήσεις, προάγοντας την ευαισθητοποίηση σε θέματα ασφάλειας.
Η Βαρβάκειος Σχολή τέλος συνεχίζει να αποτελεί πρότυπο εκπαιδευτικού ιδρύματος, συνδυάζοντας την παράδοση με την καινοτομία, και προετοιμάζοντας τους μαθητές της για τις προκλήσεις του μέλλοντος.