Του Παναγιώτη Ρηγόπουλου
Ο Δημήτρης Πεφάνης υπήρξε από το 1993 έως το 1998, ένας από τους πλέον καταλυτικούς για την μετεξέλιξη και ανα βάθμιση του Πατρινού Καρναβαλιού, σαν Αντιδήμαρχος Πολιτιστικού Τομέα του Δήμου Πατρέων. Είχε στην ευθύνη του, όλο το φάσμα του Πολιτισμού και φυσικά το Καρναβάλι. Έχει καταγραφεί στη συνείδηση του κόσμου, ως ο εμπνευσμένος, οξύνους, διορατικός και ριζοσπάστης ταγός, που αναμόρφωσε και διεύρυνε χρονικά και θεματικά το Πατρινό Καρναβάλι, ανέ πτυξε τον Κρυμμένο Θησαυρό και που δημιούργησε το Καρναβάλι των Μικρών και το επέβαλε σαν φυτώριο νέων καρ ναβαλιστών. Χαρακτηρίζεται από πολλούς, ως ένας από τους πιο φωτεινούς νόες που πέ ρασαν από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον Δήμο Πατρέων. Ήταν εκείνος που εκτόξευσε τις παρελάσεις τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, με πολλές χιλιάδες κόσμου, πολλά και ιδιαίτερα άρματα και βέβαια ήταν ο πρόεδρος που εισήγαγε και καθιέρωσε δεκάδες νέες και πρωτότυπες εκδηλώσεις, που έγιναν Καρναβαλικοί θεσμοί. Ζητήσαμε από τον Δημήτρη Πεφάνη, να γυρίσει το ρολόι του καρναβαλικού χρόνου, πίσω σε εκείνα τα χρόνια της πληθωρικής δημιουργίας. Να αναπολήσει, να θυμηθεί κάποια από τα επιτεύγματά του. Αλλά και να συγκρίνει εκείνη την εποχή, με το σήμερα. Υπήρξε για μία ακόμα φορά, καταιγιστικός…
ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Όταν ανέλαβα είχαμε μόνο, δύο παρελάσεις και τον Κρυμμένο Θησαυρό. Και σκέφτηκα ότι πρέπει να διευρυνθεί το Καρναβάλι. Πρώτα απ’ όλα επικεντρώθηκα στο παιδί. Υπήρχε μια εξαιρετική διοργάνωση από τον Φυσιολατρικό Σύνδεσμο Πατρων, το Baby Rally. Κατάλαβα ότι αυτό είναι ένα πολύ ωραίο μήνυμα για τα παιδιά, αλλά είναι μόνο μία ημέρα. Κατάλαβα λοιπόν ότι πρέπει να φτιάξουμε έναν ευρύτερο κύκλο παιδικών εκδηλώσεων και φτιάχνω τον κύκλο του Καρναβαλιού των Μικρών. Με παρελάσεις, με σεμινάρια στα σχολεία, με Καρναβαλούπολη, με διαγωνισμό τραγουδιού, με συνολικά πάνω από 27 εκδηλώσεις. Για τα άρματα, είπα ότι είναι κρίμα να παρελαύνουν μόνο μια φορά. Και έτσι πρόσθεσα την Κινητή Καρνβαβαλούπολη. Την πρώτη χρονιά είχε γίνει στη Ρήγα Φεραίου και μετά στην Αγ. Νικολάου, μεταξύ Κορίνθου και Μαιζώνος. Παράλληλα δημιουργούσα συνεχώς νέες εκδηλώσεις, τα «Ειδώματα», το «Απόψε Γλακτομπουρίζω» και άλλες, που είχαν σκοπό να ακουστούμε στην Αθήνα.
ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ, ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
Δεύτερος μεγάλος κύκλος εκδηλώσεων που δημιούργησα, είναι ο Καραγκιόζης. Παράλληλα, είχαν δημιουργηθεί επί Ανδρέα Καράβολα υποδομές, όπως το Καρναβαλικό Συνεργείο. Και αυτό γιατί εκείνη η Δημοτική Αρχή έβλεπε το Καρναβάλι σαν δυναμικό στοιχείο λειτουργίας της πόλης, που έπρεπε να κάνει κάτι σοβαρό και όχι να διεκπεραιώσουμε μία – δύο εκδηλώσεις. Άρχισα μετά να σκέφτομαι, διαρκώς νέες εκδηλώσεις. Όπως η μεγάλη συναυλία των Gipsy Kings, που είχαν παίξει στην πλ. Γεωργίου και μπροστά σε πολλές χιλιάδες κόσμου.
ΛΑΪΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΑΣΚΩΤ
Μετά αλλάξαμε το λαϊκό δρώμενο της Γιαννούλα της Κουλουρού, γιατί υπήρχε ο φόβος ότι υπέκρυπτε και ένα είδος ρατσισμού. Και το αντικαταστήσαμε με το Γάμο του Καραγκιόζη, που ζητάω να επανέλθει, επειδή ο κόσμος πάντα περίμενε ένα μεγάλο λαϊκό δρώμενο. Φτιάξαμε κιγκλιδώματα για τις παρελάσεις, αφού κάθε φορά νοικιάζαμε από την Τρίπολη. Αγόρασα τις κερκίδες, που τώρα είναι στα γήπεδα, Φτιάξαμε τον πρώτο κανονισμό του Καρναβαλιού. Ξεκινήσαμε τις νέες κρουαζιέρες, από τις Μινωϊκές Γραμμές, ενώ φτιάξαμε αποστολές στο εξωτερικό. Σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, πήγαμε με 30 Πατρινούς στο Βιαρέντζιο της Ιταλίας, άλλη αποστολή πήγε στη Νίκαια της Γαλλίας. Δημιουργήθηκε μασκώτ για το Πατρινό Καρναβάλι και με πρόταση της κυρίας Έφης Σωτηροπούλου – Σπυρούλια, ορίστηκε ο Τζίτζικας. Και αυτό θα πρέπει να αξιοποιηθεί. Είναι σουρεαλιστικό, ένα τέτοιο έντομο να βγαίνει μέσα στο χειμώνα και μάλιστα μασκαρεμένο. Με τον Τζίτζικα και τα τζιτζικάκια που θα ακολουθούν, πρέπει να ξεκινάει η παρέλαση. Ξεκινήσαμε το 1998, να κάνουμε την πρώτη χορογραφημένη παρέλαση. Όλα προχωρούσαν με βάση ένα φιλόδοξο σχέδιο. Κάναμε εκδηλώσεις σε άλλες πόλεις, όπως στη Βουκουρεστίου στην Αθήνα. Κάναμε συνεντεύξεις Τύπου πάντοτε στην Αθήνα, αλλά εκεί μας ρωτούσαν τι καινούργιο θα παρουσιάσουμε κάθε χρονιά. Αν δεν υπάρχει κάτι νέο, κάτι καινοτόμο και ποιοτικό, δεν προκαλείται το ενδιαφέρον των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, οπότε εμείς είχαμε πάντοτε κάτι καινούργιο να παρουσιάζουμε και να εντυπωσιάζουμε.
ΑΦΙΣΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ
Είχα πείσει, με προσωπική μου παρέμβαση, τον μεγάλο Έλληνα ζωγράφο, Σαράντη Καραβούζη να φιλοτεχνήσει μια αφίσα αποκλειστικά για το Πατρινό Καρναβάλι. Την έφτιαξε και μετά ακολούθησε μια δεύτερη αφίσα από επώνυμο ζωγράφο. Αυτό αποσκοπούσε, στο να έχω επώνυμα έργα που να σηματοδοτούν τον θεσμό κάθε χρόνου. Και επίσης, δημιουργήσαμε τον διαγωνισμού γελοιογραφήματος και ευθυμογραφήματος, που έβγαλε και ταλέντα.
ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Κάναμε μια πραγματική κοσμογονία στο Καρναβάλι, υπάρχει σφραγίδα αυτής της περιόδου. Σχεδόν όλα, τα δημιούργησα αφού τα σκέφτηκα εγώ. Αυτό δεν το λέω με εγωϊστική διάθεση, προκαλώντας, όποιον αγαπάει την πόλη, να έρθει να μιλήσουμε. Ακόμα έχω ιδέες και ακόμα ξέρω πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα κακώς κείμενα. Η πόλη και η οικονομία της, θέλει το θεσμό του Καρναβαλιού, δυναμικό και ωραίο. Πρέπει να παράγει νέα πράγματα και προστάσεις. Εγώ είμαι εδώ. Αλλά όσες φορές και αν το έχω πει, δεν έχει προκληθεί το ανάλογο ενδιαφέρον. Τυπικοί διεκπεραιωτές υπάρχουν πολλοί. Πρέπει να πω, ότι το Καρναβάλι των Μικρών, που επανήλθε φέτος καλύτερο, οφείλεται βεβαίως και στον Παύλο Σκούρα. Γιατί ήταν στην Επιτροπή Καρναβαλιού των Μικρών, μαζί τον Δάλδολα και τις κυρίες Κουρμπανά, Τσουκαλά και Σωτηροπούλου. Αυτή ήταν η πενταμελής επιτροπή, που υπηρέτησε μαζί με μένα το Καρναβάλι των Μικρών. Του οποίου η δυναμική που αναπτύχθηκε, είχε ως αποτέλεσμα να στείλουμε βοήθεια για τη δημιουργία αντίστοιχου Καρναβαλιού στο Αίγιο. Επίσης είχε ως αποτέλεσμα, το 1998 με το ίδιο δυναμικό, να επινοήσω το Φεστιβάλ «Μικρό Καλοκαιράκι», που δυστυχώς δεν συνεχίστηκε. Και παρόλο ότι κόστισε λιγότερο, από όσα εισέπραξε. Ήταν μια καταπληκτική διοργάνωση που είχε γίνει στα Υψηλά Αλώνια, που ζητάω να επανέλθει στο πρόγραμμα. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ Και μαζί και ο διαγωνισμός τραγουδιού. Ξεκίνησε από μένα, ήταν μέσα στην αρχική πρόταση και σχεδιασμό για το Καρναβάλι των Μικρών. Πραγματοποιούσαμε τον διαγωνισμό αυτό, το προηγούμενο 15νθημερο της κορύφωσης των εκδηλώσεων του Πατρινού Καρναβαλιού, προ κειμένου να επιμηκύνουμε το πρόγραμμα και μάλιστα το προβάλαμε από την τηλεόραση. Και αυτό για να λειτουργήσει διαφημιστικά για όλη την διοργάνωση.
ΤΑ ΑΡΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Όταν ανέλαβα, η παρέλαση είχε μόνο 5-6 άρματα, από τα οποία τα 2-3 ήταν καινούργια. Τα υπόλοιπα ήταν ανακατασκευές, παλαιοτέρων ετών. Φθάσαμε να βγάζουμε περίπου 20 άρματα, τα περισσότερα μάλιστα πρωτότυπες ιδέες και καινούργια. Αυτό το πετύχαμε, διότι βάλαμε το Συνεργείο να εργάζεται πιο αποδοτικά. Δεν δούλευαν με την ένταση που χρειαζόταν, είχαν και κάποιες εσωτερικές κόντρες μεταξύ τους οι εργαζόμενοι και οι καλλιτέχνες. Καταφέραμε να συνεννοηθούμε μαζί τους, να καταλάβουμε τις δικαιολογημένες ανησυχίες και ανάγκες τους, σταθήκαμε δίπλα τους και τους εμπνεύσαμε κάτω από τον γενικότερο στόχο εξωστρέφειας και ανάπτυξης του Πατρινού Καρναβαλιού. Η πραγματικότητα είναι, ότι η Πάτρα διέθετε και διαθέτει σπουδαίους κατασκευαστές και καλλιτέχνες, που προσδίδουν αυτό το ξεχωριστό στοιχείο στον χαρακτήρα του θεσμού και στις παρελάσεις.
ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ ΧΡΗΜΑΤΑ
Νομίζουν κάποιοι ότι εγώ τότε έκανα όλο αυτό το έργο, με αυτά τα θεαματικά αποτελέσματα, επειδή ο Δήμος είχε πολλά διαθέσιμα κονδύλια. Η αλήθεια είναι ότι και τότε δεν υπήρχαν πολλά λεφτά. Αλλά κάθησα και δούλεψα συστηματικά και βρήκα λύσεις. Εργαζόμουν όλη την ημέρα για τον σκοπό του Πολιτισμού και του Καρναβαλιού, γι αυτό διέλυσα την προσωπική μου επαγγελματική ζωή! Αλλά έβρισκα χρήματα από χορηγούς. Για παράδειγμα, όταν φέραμε τους Gipsy Kings να κάνουν συναυλία στην Πάτρα, απευθύνθηκα στην ζυθοποιία Amstel και ζήτησα να χρηματοδοτήσουν τη συναυλία. Και πράγματι, χρηματοδότησαν το 90% της εκδήλωσης, ως αποκλειστική χορηγία. Υπάρχει τρόπος να βρίσκεις λύσεις, φθάνει να έχεις όραμα, επιμονή και σχέδιο. Υπάρχουν πρωτοβουλίες και εκ δηλώσεις, οι οποίες άφησαν εποχή όπως ξέρετε και ήταν αδάπανες. Για παράδειγμα, η αφίσα του Πατρινού Καρναβαλιού που ζωγράφιζαν κάθε χρόνο σπουδαίοι Έλληνες ζωγράφοι, είχε μηδέν κόστος για το Δήμο. Η ερώτηση είναι μία: Μεράκι υπάρχει; Αν υπάρχει μεράκι όλα γίνονται και πολλά μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο στο Πατρινό Καρναβάλι.
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ
Όπως καταλαβαίνετε, όταν πριν 20 χρόνια ήταν ποιοτικότερο, ποσοτικότερο, αποδοτικότερο αυτό που παρουσίαζα, από αυτό που συμβαίνει σήμερα, τι να κρίνω; Αν ήταν σήμερα το Καρναβάλι μας, διπλάσιο και καλύτερο από τότε, να έλεγα «μπράβο». Εγώ δεν είμαι άνθρωπος που δεν επικροτώ και δεν παραδέχομαι τις επιδόσεις κάποιου. Και ξέρω να βαθμολογώ. Δεν μπορώ να βάζω 18 και 20 σε έναν που αξίζει 10, θα του κάνω κακό. Θα πάρει τον βαθμό που πρέπει. Οι βαθμοί βγαίνουν και μέσω σύγκρισης. Οι ίδιοι οι σημερινοί ιθύνοντες, είναι ευχαριστημένοι με αυτό που παρουσιάζουν; Το ελάττωμα που έχουμε οι Έλληνες, είναι το αυτοχειροκρότημα. Άμα αυτοχειροκροτούμαστε, δεν εξελισσόμαστε. Το αδύνατο σημείο του Πατρινού Καραβαλιού είναι ότι διοργανωτικός φορέας είναι ο Δήμος. Το οποίο είναι και αναγκαστικό, γιατί αυτός χρηματοδοτεί. Εδώ πρέπει να γίνει η συζήτηση, με τον Δήμο, την Περιφέρεια, με τους φορείς της πόλης και το Υπουργείο Πολιτισμού. Γιατί είναι μεγάλος θεσμός της χώρας.
ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΔΟΣΕΙΣ
Κάποιοι νομίζουν ότι Πατρινό Καρναβάλι είναι κάτι σαν παρέλαση 25ης Μαρτίου, αλλά με άλλη στολή. Δεν είναι ακριβώς αυτό. Και αυτό πρέπει να το προσέξουν και στις τηλεοπτικές αναμεταδόσεις. Εγώ μέχρι που ήθελα, να μην το μεταδίδουμε από την ΕΡΤ, αλλά να δείχνουμε αποσπάσματα, για να καλλιεργείται ο μύθος και το μυστήριο. Γιατί η εικόνα, με ένα καλό σκηνοθέτη, μπορεί να σου παρουσιάσει ένα Καρναβάλι του τίποτα, σε καλύτερη εικόνα από αυτό της Πάτρας. Η εικόνα φιλτράρεται. Δηλαδή μπορεί το τελικό αποτέλεσμα να μειώσει την ποιότητα του Πατρινού Καρναβαλιού και το έχουμε δει αυτό στο παρελθόν. Και στην τηλεόραση, πρέπει να μπουν κανόνες, τι θα δείξεις, πώς θα το δείξεις. Και εδώ πρέπει να κάνουμε αναφορά και στους Πατρινούς της Αθήνας που βοηθούσαν, όπως ο σκηνοθέτης της ΕΡΤ, Γιώργος Μαυρωτάς, που τόσα προσέφερε στις τηλεοπτικές μεταδόσεις από το κρατικό κανάλι. Δεν τα έκανα όλα μόνος μου.
*Διαβάστε στο Αποκριάτικο “πατρινόραμα” plus που κυκλοφορεί :
