Ενόψει της παρουσίασης του βιβλίου «Βαθύ Ποτάμι» από τις εκδόσεις «Βακχικόν» που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 14 Μαΐου στις 19.30 το απόγευμα στον πολυχώρο πολιτισμού «Μηχανουργείο» ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Γιώργος Σπηλιόπουλος άνοιξε τα φύλλα της καρδιάς του στην δημοσιογράφο Ανθή Ροδοπούλου, παραθέτοντας μία άκρως εξομολογητική συνέντευξη.
Άμυνα που γίνεται ανάγκη. Ανάγκη που γεννά την αναζήτηση. Αναζήτηση που καταλήγει σε επαναπροσδιορισμό… σημάδια των καιρών που εκφράζονται με λέξεις και χτίζονται η μία πάνω στην άλλη οδηγώντας σε μαγικές δημιουργίες που μένουν ανεξίτηλες στο χρόνο και ισχύουν ως εφαλτήριο για κάθε δημιουργό. Ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Γιώργος Σπηλιόπουλος υπογράφει το δεύτερο βιβλίο του ‘Βαθύ ποτάμι’. 14 αυτοβιογραφικά διηγήματα που μιλούν για την τόλμη ή την ατολμία της σιωπής, για την οδύνη, την απώλεια και τη λυτρωτική δύναμη του χρόνου. Μια ‘καταβύθιση’ στα μύχια της σκέψης και της ψυχής ενός πατέρα που έχασε ξαφνικά την αγαπημένη του κόρη σ’ εκείνο το τροχαίο που είχε συγκλονίσει ολόκληρη την Πάτρα, το καλοκαίρι του 2015 κόβοντας το νήμα της ζωής της στα 18 της μόλις χρόνια. Απελευθερωμένος -αν και η απώλεια παραμένει πάντα αποτυπωμένη στα μάτια του- από συμβατικότητες, μακριά από τις επίπλαστες ανάγκες που δημιουργούνται από το κοινωνικό σύστημα κι έχοντας δεχθεί μυριάδες ερεθίσματα από την προσωπική του ζωή, ρίχνει ολάκερη τη ματιά του ανακαλύπτοντας και εκφράζοντας την ομορφιά της φύσης, την ανθρώπινη ευαίσθητη συνείδηση, τον πόνο, την αγάπη, την προσφυγιά, τον πόλεμο, την απάθεια, το ρατσισμό, την εξαπάτηση του αδυνάτου, το δίκαιο του ισχυρού, την αδικία αποτελούν στοιχεία γραφής ενός μαγικού ρεαλισμού, καθώς μέσα από πραγματικά και φανταστικά γεγονότα καταγγέλλει μια ‘κατάσταση πραγμάτων’ στιγματίζοντας τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα στους αναγνώστες του για τους αμέτρητους αξιακούς τρόπους που μπορούν να ζήσουν χωρίς να αφήσουν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ποτάμι της ζωής τους να ‘στερέψει’.
Το “Βαθύ Ποτάμι” είναι ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου σας. Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σας για τα συγκεκριμένα διηγήματα ή αφορμή για να γραφτεί;
Για τα διηγήματα που περιέχονται στο ‘Βαθύ Ποτάμι’ χρειάζεται να αναφέρω πως η έμπνευσή μου δεν προέρχεται από μια πηγή μόνο, οι αφορμές είναι πολλές κι αντιστοιχούν στον αριθμό των κειμένων. Κοινό υπόβαθρο , πάντως, των εφορμήσεων των κειμένων μου είναι τα αποσπάσματα μιας ζωής, στιγμιότυπα και βιώματα μιας πορείας που ‘έφτασα ως εδώ’.
Άραγε πόσο “βαθύ” και “σκοτεινό” μπορεί να είναι το ποτάμι της ζωής μας; Τι παγίδες μπορεί να κρύβει άλλοτε στα ήρεμα και άλλοτε στα ταραγμένα νερά του;
Η ζωή μας είναι απρόβλεπτη και δίπλα σε αυτήν τη φράση βρισκόμαστε εμείς και η διαχείριση που κάνουμε στα γεγονότα που συμβαίνουν, είτε σκοτεινά είτε φωτεινά, είτε βαθιά είτε ρηχά είναι αυτά. Από την πνευματική μας καλλιέργεια και την ψυχική μας προετοιμασία εξαρτάται εν πολλοίς τόσο η ψυχραιμία της αντιμετώπισης των ταραχών που θα μας βρουν όσο και η ευφυΐα να βρούμε την πόρτα εξόδου από κάθε κρίση.
Θεωρώ ότι μεταξύ άλλων είναι και μια “κατάθεση” ψυχής για το πώς βιώσατε τα τραγικά γεγονότα εκείνης της μαύρης Κυριακής του Αυγούστου 2015. Πώς βιώνετε την απώλεια της μονάκριβης κόρης σας ύστερα από 10 χρόνια; Λένε πως ο χρόνος απαλύνει, λειαίνει τις “”ρωγμές” της ψυχής, γλυκαίνει τον πόνο. Ισχύει ή είναι ένας μύθος;
Ενώ για τους άλλους έχουν περάσει 10 χρόνια, για εμάς είναι η ζωή πριν το δυστύχημα και είναι κι η ζωή μετά.
Ο χρόνος έχει παγώσει κι εκείνη ακόμα δεν επέστρεψε. Ίσως επειδή ποτέ δεν έφυγε από το σπίτι μας. Συνέβησαν διάφορα, υπάρχουν στιγμές που αναρωτιέμαι τι σημασία έχουν όλα αυτά που συμβαίνουν, πάντως υποχώρησε ο πόνος ίσως επειδή ήταν απερίγραπτος… η ουσία είναι πως ανάμεσα σε όλα τα αστεία και σοβαρά γύρω μας, το μεγαλείο της δεν με εγκαταλείπει και για τούτο και αντέχω, ίσως αυτή η αναπάντεχη παρουσία της με βοήθησε κι έχω αναπτύξει άμυνες απέναντι στην κακία και στο κακό.
Τι σηματοδοτεί αυτό το βιβλίο; Ίσως είναι και ένας τρόπος να επικοινωνείτε μαζί της. Τι θα θέλατε να πείτε στην Νεφέλη μέσα από τις σελίδες του;
Η Νεφέλη μας μιλάει η ίδια μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μου, δεν της λέω εγώ κάτι, τα βλέπει όλα και μάλιστα νιώθω ότι συχνά εκτός του ότι με συμβουλεύει να μιλάω για την αδικία, με συμβουλεύει και να ηρεμώ αφού το κουκούλωμα, η διαφθορά, η ασυδοσία δε σταματούνε κι ο μπαμπάς της θέλει και να παίρνει και μερικές ανάσες… Μέσα στα διηγήματά μου δεν κουράζομαι να της μιλάω συνέχεια για το ότι τα σκοτωμένα παιδιά στην άσφαλτο της αναισθησίας κι αφασίας αυτής της Πολιτείας δε δικαιώνονται, η δικαίωσή τους θα ήταν να ζήσουν. Η Νεφέλη μας μιλάει με πίκρα για τους εφησυχασμένους που, όπως κι εμείς, νομίζουν ότι συμβαίνει μόνο στους άλλους αυτό που τελικά συνέβη και σε κείνη, σε μας. Η Νεφέλη μας απογοητεύεται αλλά δεν τα παρατάει, συνεχίζει, επειδή πιστεύει πως μπορεί να γίνει κάποια μέρα καλύτερος ο κόσμος μας, στενοχωριέται μα πιστεύει πως ‘θα ρθει καιρός που θα αλλάξουν τα πράγματα’…
Παράλληλα παρουσιάζετε έναν παράλληλο φανταστικό κόσμο, κάνοντας μια αντισυμβατική προσέγγιση έξω από τα καθιερωμένα μιας επίπλαστης καθημερινότητας που θέλει να μας επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, αλλά και σε σκληρές έννοιες του ρατσισμού, της γενοκτονίας, του πολέμου. Θα ήθελα να μας λέγατε, όχι τι θα συμβουλεύατε αλλά ίσως τι ελπίζετε για τη νέα γενιά που μεγαλώνει σε αυτήν την εποχή;
Αρκετά μεγάλη η πιθανότητα να περάσει κάποιος ‘αβρόχοις ποσί’ από το ποτάμι της ζωής, αυτός ο κάποιος δεν ξέρω αν είναι τυχερός, πάντως… εγώ δεν ήμουν ένας από αυτούς, τους ανυποψίαστους, είχα την τύχη ή την ατυχία να με βρει ο χάρος στο φτερό, στάθηκα όμως και πάλι στα πόδια μου, θα μιλήσω λοιπόν για τη νέα γενιά που καλείται να ζήσει έναν συλλήβδην αγχωτικό τρόπο ζωής και θα τους πω να διατηρήσουν την ελπίδα και τη δύναμη που έχουν μέσα τους. Ό,τι και να συμβεί πιστεύω πως τελικά θα διατηρήσετε την ψυχραιμία σας , είμαι πεισμένος πως θα διατηρήσετε τις αξίες σας, αρκεί να σταθείτε τίμιοι απέναντι στα λάθη σας και να μη φοβηθείτε να είστε αξιοπρεπείς σε όποιες ανατροπές κι αν συμβούν στην πορεία σας. Να θυμάστε πως η αλληλεγγύη είναι μια αξία που κάνει τα εμπόδια προσπελάσιμα. Κι ότι η απάντηση στο αίνιγμα της Σφίγγας είναι : ‘άνθρωπος’.
Πώς μπορούν οι νέοι να διασώσουν τη φαντασία τους σε ένα σχολικό και κοινωνικό πλαίσιο που την ισοπεδώνει, η πάντως δεν την προάγει; Τελικά η φαντασία, τι ρόλο παίζει στη ζωή μας;
Υπάρχουν εκείνοι που θα ανταλλάξουν τη φαντασία για την ασφάλεια και θα ζήσουν με καλές δουλειές σε μεγάλες εταιρείες και μπορεί να είναι άφθονη υλικά αγαθά η ζωή τους! υπάρχουν εκείνοι που θα την καταπιέσουν τη φαντασία τους για αυτό που πιστεύουν ότι είναι το ευρύτερο καλό. Αυτός είναι ο τύπος του ανθρώπου σήμερα, αυτόν φτιάχνει η σύγχρονη κοινωνία. Αλλά εκείνος που αποφασίζει κι επιλέγει να την κουβαλάει τη φαντασία του, με χάρη κι αγάπη κι εξυπνάδα, εκείνος που σε πείσμα των καιρών κοιτάει τα σύννεφα και μάλιστα ‘έχει βενζινάδικα’ εκεί ψηλά, τη σιγουριά του υλικού ευδαιμονισμού δεν την έχει, αυτό είναι το τίμημα, αλλά δεν αποκλείεται να είναι ευτυχισμένος. Και χωρίς τους ευτυχισμένους ανθρώπους και τη φαντασία τους, ζωή δεν υπάρχει.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με μια φράση;
Καταβύθιση στα μυστικά του βαθιού ποταμιού.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που αντλείτε γράφοντας;
Μια από τις μεγαλύτερες ικανοποιήσεις που αντλώ από το γράψιμο είναι η αίσθηση ότι τα γραπτά μου βρίσκουν απήχηση, ιδίως όταν μαθαίνω πως υπάρχουν αναγνώστες μου που συζητούν μεταξύ τους εποικοδομητικά για τα κείμενά μου αποκτώ μεγάλο κίνητρο να συνεχίσω.
Σε αναγνώστες ποιων ηλικιών αναφέρεστε;
Δε θα έλεγα πως έχει σημασία η ηλικία κάποιου όταν μιλάμε για την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου. Ανεξάρτητα από ο, τι γίνεται στην εκπαίδευση, όπου το εξετασιοκεντρικό σύστημα απομακρύνει τους νέους ανθρώπους από την επαφή με τα έργα της λογοτεχνίας, απευθύνομαι σε όσους αποφασίζουν και θέλουν να βρουν στο βιβλίο μου ένα φίλο, είτε είναι μεσήλικες που δεν απογοητεύτηκαν από τις ήττες, είτε είναι έφηβοι που δε θέλουν να γεράσουν από τόσο νωρίς (sic) , είτε είναι παιδιά που αρνούνται να δεχτούν τα σταματημένα μυαλά και που δεν ταυτίζουν την ωρίμανση με το συμφέρον ή την απάθεια! Εν τέλει το μέσο όρο των ανθρώπων που με διαβάζουν θέλω να πιστεύω πως τον χαρακτηρίζουν οι ανησυχίες κι η πίστη πως είναι συναρπαστικός ο κόσμος των ιδεών, η ελπίδα πως εκτός από το φως της τηλεόρασης υπάρχει και το φως του ήλιου, η αισιοδοξία πως εκτός από την τεχνητή νοημοσύνη υπάρχει και η φυσική σοφία.
Τι θα θέλατε να μείνει σ’ αυτούς απ’ το συγκεκριμένο βιβλίο;
Μέσα στην υποκρισία και την κρυψίνοια έχουν πολλές γενιές πάει χαμένες κι η ανθρωπότητα περνάει μια διαρκή κρίση ταυτότητας, το χρήμα και το συμφέρον βουλώνουν στόματα κι η εξαπάτηση του αδύναμου είναι νόμος.
Οι πόλεμοι και τα δίκαια των ισχυρών δε μπορεί να έχουν θέση σε μια υγιή κοινωνία, θέλω τα διηγήματά μου με τους πρόσφυγες και τα τροχαία να διαβάζονται στο μέλλον μόνο στο μάθημα της Ιστορίας σαν κάτι που συνέβη στο παρελθόν και που δε θα υπάρχει πια, ποτέ. Για να φτάσουμε όμως εκεί τόσο η χώρα μας όσο και ολόκληρος ο πλανήτης έχουν πολύ δρόμο ακόμα! … ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από την έφεση και διάθεση των αναγνωστών μου να εμβαθύνουν σε αξίες και να μη διστάζουν να λένε την άποψή τους, να μην αφήνουν να τους κλαδεύουν το δέντρο, να μη δέχονται φίμωμα ούτε έτοιμη τροφή ούτε δόγματα.
Ποιο το μήνυμα που θέλετε να περάσετε;
Επειδή έχω την αίσθηση ότι η ζωή μας δεν τελειώνει με το θάνατο αναθεώρησα και επαναπροσδιόρισα συμπεριφορές και δραστηριότητες, εν γένει τη στάση μου απέναντι στην κοινωνία. Αυτό που λέω πια είναι πως στο τέλος της ημέρας αυτό που μένει δεν είναι οι αποδείξεις και τα εχέγγυα ούτε οι τίτλοι και τα βραβεία, αυτό που μετράει είναι η αλληλοβοήθεια, το ειλικρινές ενδιαφέρον κι η ανθρωπιά, η ανυστερόβουλη προσφορά.
Αν ταχθούμε όλοι στην υπηρεσία του άλλου τότε μπορούμε να είμαστε άνθρωποι.
Είναι σιχαμερό το ψέμα, πρέπει να εκλείψουν οι δικολάβοι κι οι λαϊκιστές , να εκδιωχθούν οι επαγγελματίες πολιτικοί και να σφυρηλατήσουμε την κατανόηση, την αμεσότητα, την αλληλεγγύη.
Επίσης, θεωρώ επιτακτική ανάγκη την επανασύνδεση της σχέσης μας με τη φύση, την προστασία της και τη μέριμνα για το περιβάλλον. Κάθε ποτάμι μπορεί να γίνει όλο και πιο βαθύ, αρκεί να νοιαζόμαστε, να το τροφοδοτούμε με νερά, να μην το αφήσουμε να στερέψει.
Η παρουσίαση του βιβλίου ‘Βαθύ Ποτάμι’ του φιλόλογου και συγγραφέα Γ. Σπηλιόπουλου θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 14/05/25 στις 19.30 στο Μηχανουργείο Πολυχώρος Πολιτισμού, Ευμήλου 2. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Παν. Χαλούλος, φιλόλογος-ζωγράφος, Λ. Μάιλλη, παιδίατρος-μέλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Ευαγ. Γεωργουλά, εκπαιδευτικός. Αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσει ο ηθοποιός Δ. Γκοτσόπουλος. Την εκδήλωση θα συντονίσει η δημοσιογράφος και Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων στο περιοδικό ‘Πατρινόραμα’, Ευτυχία Λαμπροπούλου.
