Η Ελληνίδα Φράνσις, Αλμπέρτα Τσοπανάκη προσκεκλημένη σε θέατρο της Νέας Υόρκης και σε Πανεπιστήμια της Αμερικής

 Συνέντευξη  στη Σμαράγδα Μιχαλιτσιάνου

«Το  λεγόμενο σύστημα, που δεν είναι άλλο  από την διαφθορά των συνειδήσεων.»

«Επιδιώκω να παραμερίζω φίλτρα και κοινωνική επίφαση προσπαθώ  αφουγκραζόμενη να ανακαλύψω τις πραγματικές αιτίες των πραγμάτων και όχι αυτές που εκπέμπονται  από τον προτζέκτορα της σκοπιμότητας .»

«Πήρα πάρα πολύ αγάπη από τους γονείς μου η οποίοι θα έλεγα ότι με μεγάλωσαν κακομαθημένα.»

«Πιστεύω ότι ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζει από τέχνη δεν μπορεί να είναι  ούτε ολοκληρωμένος ούτε πολιτισμένος.»

«Έρωτας για εμένα σημαίνει να παθιάζεσαι με ότι κάνεις κάθε φορά. Ακόμη και μια βόλτα σε ένα μεγάλο παζάρι γεμάτο με ωραία υφάσματα πολύχρωμα αντικείμενα και μικροπωλητές που τα διαλαλούν . Για εμένα αυτή η βόλτα είναι ερωτική .»

Η παράσταση “ Francis “σε κείμενο της ανατρεπτικής καλλιτέχνιδας Αλμπέρτας Τσοπανάκη ,που περιποιεί τιμή στο Ελληνικό Θέατρο ,  η οποία και υποδύεται τον ομώνυμο ρόλο ,δημιουργήθηκε με έμπνευση από τη ζωή της Αμερικανίδας ηθοποιού Φράνσις Φάρμερ.Έχει σαν θέμα της την κακοποίηση των γυναικών και αποτελεί μια καταγγελία για το σύστημα και τις σχέσεις, που χειραγωγούν τον άνθρωπο έρχεται στο θέατρο Παραμυθίας για τέταρτη χρονιά μέσα στο Δεκέμβριο, ενώ αργότερα θα πετάξει στο Μεγάλο Μήλο ή καλύτερα στην Μεγαλούπολη που δεν κοιμάται ποτέ.Το θέατρο Παραμυθίας – Αλμπέρτα Τσοπανάκη είναι το πρώτο ιδρυθέν  Πρωτοποριακό και Πειραματικό στον Κεραμεικό. Από το 1996 έως σήμερα έχει ανεβάσει θεατρικά έργα, περισσότερα από 10 της κας. Τσοπανάκη  και από το διεθνές ρεπερτόριο από καταξιωμένα  σχήματα , όπως του Νίκου Κούνδουρου, καθώς και δεκάδες παραστάσεις από νέες θεατρικές ομάδες, το υλικό των οποίων αναρτάται σταδιακά , σαν ιστορικό στο βιογραφικό του. Η ιδρύτρια και εμψυχώτρια του θεάτρου Παραμυθίας η κα Τσοπανάκη  με  τις πνευματικές της ανησυχίες που καταθέτει στη σκηνή και στην  τέχνη γενικότερα , έβαλε στη συνείδηση των νέων να κυνηγούν  τα όνειρα τους και  στους μεγαλύτερους  να αλλάξουν ,όσο μπορούν ακόμη τον εαυτό τους .με την ελπίδα να στραφεί ο κόσμος προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Η  κα. Τσοπανάκη στη συνομιλία που είχαμε μας μιλά για τη γυναίκα που έγινε το μέσον να ανεβάσει το έργο της στη Νέα Υόρκη και όχι μόνο.

Εξισορροπώντας στα όρια της έκφρασης , που αποτελούν και τα όρια της σκέψης , η διακεκριμένη  συγγραφέας, ηθοποιός, και σκηνοθέτης, έχοντας το δικαίωμα της έκφρασης ξετυλίγει τις σκέψεις για το κοινωνικό γίγνεσθαι και τη ζωή της.

 Εν αρχή ,λοιπόν, η “ Francis “:

 «Η παράσταση θα παιχθεί στη Νέα Υόρκη με πρωτοβουλία  της κας.  Καλλιόπης Μιγγείρου.η οποία είναι επικεφαλής, στο Τμήμα Τερματισμού της Βίας κατά  των Γυναικών και των Κοριτσιών στα Ηνωμένα Έθνη για γυναίκες.Είναι δικηγόρος και κατέχει πτυχίο LL.M. για το δημόσιο διεθνές δίκαιο. Πριν ενταχθεί στο UN-Women,εργάστηκε ως δικηγόρος στην Ελλάδα  και σε διεθνές επίπεδο. Η κα. Μιγγείρου άσκησε πνευματική δραστηριότητα σε  υπηρεσίες του ΟΗΕ, καθώς και για ΜΚΟ, στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και της προστασίας των προσφύγων σε πολλές χώρες. Έτσι η “ Francis “θα τύχει την  τιμή  και τη  χαρά να παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη.

Προτάσεις μας έχουν γίνει και από Πανεπιστήμια.»

Τι φροντίζετε με αφορμή αυτή την παράσταση κα. Τσοπανάκη;

Να αφυπνίσουμε  τις συνειδήσεις, των ανθρώπων εκείνων, που ασκούν κατάχρηση εξουσίας.

Μιλήστε μου για τον επαναστατικό  και αντισυμβατικό χαρακτήρα της Αμερικανίδας ηθοποιού Φράνσις Φάρμερ και τη ζωή της.

 …Αντιστάθηκε στο σύστημα και  ανοιχτά προέβαλε τις αντιθέσεις της καταγγέλλοντας το και είχε  σαν συνέπεια να πέσει  θύμα κακοποίησης και βιασμών, ενώ οδηγήθηκε βίαια σε Ψυχιατρικά άσυλα για «θεραπεία» όπου υπέστη λοβοτομή.Αντισυμβατική καλλονή του Χόλυγουντ, η Φράνσις είναι αποφασισμένη να γίνει ηθοποιός με τον δικό της τρόπο. Αρνείται να ακολουθήσει το Χολιγουντιανό πρότυπο, απέχει από ανούσιες εκδηλώσεις δημοσιότητας, επιμένει να βγαίνει στη σκηνή χωρίς μακιγιάζ. Παράλληλα, η μητέρα της στερεί από την Φράνσις το δικαίωμα να επιλέξει η ίδια τον τρόπο ζωής. Η προσπάθεια της Φράνσις να υπάρξει σαν ηθοποιός και καλλιτέχνιδα σε συνδυασμό με τις έντονες πιέσεις της  γυναίκας που τη γέννησε  την οδηγούν σε νευρικό κλονισμό. Η Φράνσις αντιστάθηκε στην κοινωνία που έχει δομηθεί πάνω σε πρότυπα καταναλωτισμού και καθωσπρεπισμού, ενώ οι ιδέες και οι πεποιθήσεις της την τοποθέτησαν στο περιθώριο του Χόλυγουντ.Το έργο είναι μια καταγγελία για το σύστημα και τις σχέσεις που χειραγωγούν τον άνθρωπο. Η ηρωίδα του έργου, αντιφατική με ταλαιπωρημένο ψυχισμό, καταγγέλλει το σύστημα αυτό θεωρώντας το υπεύθυνο για τα ανθρώπινα δεινά.»

Για την Αλμπέρτα Τσοπανάκη τί σημαίνει σύστημα ;

 Σύστημα  με δύο λόγια είναι να κάνεις το μαύρο άσπρο. Είναι η συγκάλυψη  και η  διαιώνιση του Στρουθοκαμηλισμού. Η στρουθοκάμηλος κρύβει το κεφάλι της στο έδαφος με τον τρόπο αυτό κάποιος αρνείται να παραδεχτεί ότι κάποιος άλλος έχει δίκιο. ‘Ετσι η κατάσταση που διαιωνίζεται  επανδρώνει διαρκώς το  λεγόμενο σύστημα, που δεν είναι άλλο από την διαφθορά των συνειδήσεων.»

Περισσότερα από δέκα θεατρικά έργα δικά σας έχουν παιχθεί  με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο Παραμυθίας- Αλμπέρτα Τσοπανάκη. Γράφετε από πολύ μικρή ηλικία. Ποιο ήταν το πρώτο σας θεατρικό έργο;

Ήμουν 7 ετών στη δευτέρα δημοτικού και έγραψα ένα έργο το οποίο  παρουσιάστηκε στο δημοτικό θέατρο του Πειραιά που την εποχή εκείνη το σχολείο της μητέρας μου όπως και άλλα σχολεία ιδιωτικά στον Πειραιά  έκαναν τις σχολικές τους εορτές. Το έργο λεγόταν «Ο Αχινός και το μπαρμπούνι» όπου ο αχινός είχε αγαπήσει το μπαρμπούνι αλλά δεν μπορούσε να το πλησιάσει πολύ κοντά μην το πληγώσει. Αυτό λοιπόν είχε μια τεράστια πλοκή κάτω από τη θάλασσα. Έπαιζαν μαζί δελφίνια, μαρίδες, γαρίδες, καβούρια αλλά και ένα πλήθος από τσούχτρες . Στη συνέχεια θυμάμαι να γράφω από παιδί ιστορίες που τις γεννούσε η φαντασία μου και  να τις  διηγούμαι στις συμμαθήτριές μου . Θυμάμαι κάποια φορά είχα αναστατώσει ολόκληρο το σχολείο της μητέρα μου αφού έβαλα ένα μεγαλύτερο παιδί του σχολείου να της τηλεφωνήσει και να πει , ότι με είχαν απαγάγει, και αν δεν έδινε για λύτρα 150 δραχμές θα με κρατούσαν εκεί . ΟΙ συμμαθητές μου με κοιτούσαν με ανοιχτό το στόμα κάθε φορά που τους έλεγα αυτά που μου συνέβαιναν  και τα οποία ήταν όλα φυσικά επινοήματα της φαντασίας μου.

Μεγάλη και η συμμετοχή σας στη μικρή οθόνη.

Έχω γράψει πολλά σίριαλ κατά το παρελθόν για τον Αντ1 , το Mega , ΕΤ1 και την ΕΤ2. Ενδεικτικά αναφέρω τα «Εσύ αποφασίζεις», «Άκρως κουφό κολλέγιο», «Απίστευτα και ελληνικά», «Εκδίκηση»,   επεισόδια για τη «Γενιά των σαράντα», «Το κουκλόσπιτο», «Το σπίτι στο τέλος του δρόμου». «Πέντε παρά δέκα», «Η γυναίκα στο φως», καθώς και ντοκιμαντέρ κα. Σήμερα η τηλεόραση περνάει μια απίστευτη κρίση. Γίνονται πολύ λίγες σειρές και τα χρήματά της είναι πολύ λίγα σε σχέση με την εποχή της άνθησής της.

Τί θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια; Θα λέγατε ότι η παιδική σας ηλικία καθόρισε την πορεία στη ζωή σας;

Πήρα πάρα πολύ αγάπη από τους γονείς μου η οποίοι θα έλεγα ότι με μεγάλωσαν κακομαθημένα .Δεν μου είπαν όχι σε τίποτα. Η μητέρα μου είχε ιδιωτικό σχολείο στον Πειραιά και ήταν δασκάλα και δασκάλα μου , της ήταν αδύνατο να μου επιβάλει τάξη , έκανα το σχολείο άνω κάτω αφού είχα επιβάλει και καθιερώσει στους συμμαθητές μου να κάνουμε θεατρικές παραστάσεις όπου εγώ μοίραζα και τους ρόλους . Συνέχεια ήμουν ανυπάκουο παιδί όμως με πάρα πολλές ευαισθησίες αφού θυμάμαι από μικρή να μοιράζω τις σοκολάτες μου , τα φαγητά μου και τα ρούχα μου σε παιδιά που είχαν ανάγκη. Όλη αυτή την αγάπη και την ανεξαρτησία που πήρα από την οικογένειά μου ,μου διαμόρφωσε ένα χαρακτήρα και θα έλεγα πως  δεν είμαι συμβατικό άτομο ωστόσο πιστεύω πως είμαι δίκαιη και διαισθητική. Έχω πάρει πολύ αγάπη στη ζωή μου   όχι μόνο από τους γονείς μου αλλά και από τους φίλους μου και τις σχέσεις. Πιστεύω ότι ένας άνθρωπος που παίρνει αγάπη είναι πολύ πιο εύκολο και να δώσει. 

Η ελπίδα μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης, ενώ η τέχνη είναι το ισχυρό μέσο για την καταπολέμηση του φόβου;

Και ναι και όχι. Είναι η ελπίδα κινητήρια δύναμη. Αλλά πέρα από το ΄΄πίστευε και μη ερεύνα΄΄υπάρχει και το ΄΄ερευνάτε τας γραφάς΄΄, θέλω να πω ότι με μόνη την ΕΛΠΙΔΑ μπορεί ν΄ αποτελέσει και κόλαφο. Χρειάζεται που και που ο άνθρωπος να είναι και λίγο ενεργών και όχι μόνο εύελπις. Ναι η Τέχνη είναι μέσο καταπολέμησης του φόβου. Αυτό γιατί απασχολεί νοερά το μυαλό, τέρπει την ύπαρξη και συντελεί στην απεμπλοκή της διάνοιας από καταθλιπτικά συναισθήματα, ταξιδεύοντάς την δημιουργικά.

Πώς θα χαρακτηρίζατε το έργο σας για τα τωρινά κοινωνικά δεδομένα; Είναι ένα έργο κλασικού μοντέλου  ή κάτι άλλο που με τόλμη επιχειρεί να ανοίξει  νέους  δρόμους;

 Σίγουρα το δεύτερο. Όχι πως η αγάπη και ο σεβασμός για την ανθρώπινη ύπαρξη δεν είναι κάτι το κλασικό και διαχρονικό, οι συνθήκες όμως και τα πρόσφατα γεγονότα αλλοτριωμένων  ανθρώπων με ανάλγητες συνθήκες και ανύπαρκτη η επίπλαστη κρατική αρωγή, καθώς και η ανάγκη για ισχυρό ταρακούνημα και ράπισμα των εκ συστήματος κωφεύουν των αδρανούντων και καθευδόντων με  σκοπό ν΄ αναλάβουν δράση όχι εισπρακτική και λαοπλάνο, αλλά βαθιά κοινωνική, ανθρωπιστική και ξεκάθαρα προστατευτική, μάλλον το καταχωρούν στα ρηξικέλευθα, η αγάπη για ζωή να είναι ρήξη.

Ποιο είναι το στοιχείο που σας ξεχωρίζει ως καλλιτέχνη;

Είμαι δέκτης πολλών καταστάσεων και αναφέρομαι αποσπασματικά σε ό, τι μου κινεί το άμεσο ενδιαφέρον. Επιδιώκω να παραμερίζω φίλτρα και κοινωνική επίφαση προσπαθώ  αφουγκραζόμενη να ανακαλύψω τις πραγματικές αιτίες των πραγμάτων και όχι αυτές που εκπέμπονται  από τον προτζέκτορα της σκοπιμότητας .Το συγγραφικό μου ύφος έχει τόσο την ανατροπή (η οποία   άλλωστε στην πραγματική  ζωή είναι συνηθισμένη),  χωρίς να επιδιώκω κάποια συγκεκριμένη λογοτεχνική σχολή σχεδόν αυτόματα το ύφος της γραφής μου θα έλεγα φορτιζόμενο συναισθηματικά. Εμφανίζεται από μόνο του γλαφυρό και ποιητικό χωρίς να το επιδιώκω ιδιαίτερα.

Τι ρόλο παίζει για εσάς ο έρωτας.

Ο έρωτας για μια συγγραφέα είναι πηγή έμπνευσης  εφόσον δεν υπάρχει μυθιστόρημα θεατρικό έργο κινηματογραφική ταινία που να μην αναφέρεται. Ο έρωτας δεν έχει να κάνει μόνο με έναν άνθρωπο είναι μια ιδέα. Πιστεύω ότι ο φαντασιακός έρωτας δηλαδή ο πλατωνικός είναι μια μεγάλη  κινητήριος δύναμη γιατί  προσφέρει το ιδανικό το τέλειο την μυθοπλασία.  Τον έρωτα μπορεί να το συναντήσεις σε δεκάδες πράγματα όχι απαραίτητα σε έναν άντρα ή μια γυναίκα η ομόφυλα ζευγάρια . Ερωτάς για εμένα σημαίνει να παθιάζεσαι με ότι κάνεις κάθε φορά. Ακόμη και μια βόλτα σε ένα μεγάλο παζάρι γεμάτο με ωραία υφάσματα πολύχρωμα αντικείμενα και μικροπωλητές που τα διαλαλούν . Για εμένα αυτή η βόλτα είναι ερωτική . Όπως ένα ταξίδι σε μια άγνωστη πατρίδα . Κάθε τι γύρο μας μπορεί να αποτελεί ερωτικό στοιχείο . 

Τι σας πληγώνει περισσότερο στον κόσμο και στους ανθρώπους ;

Με στεναχωρεί να βλέπω ανθρώπους που δεν γνωρίζουν και δεν περιλαμβάνει η ζωή τους την τέχνη σε όλες τις μορφές της . Πιστεύω ότι ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζει από τέχνη δεν μπορεί να είναι  ούτε ολοκληρωμένος ούτε πολιτισμένος. Στεναχωριέμαι αφάνταστα όταν συναντώ τέτοιους ανθρώπους και δεν υπάρχει κανένα σημείο επικοινωνίας. Αυτό με πληγώνει. 

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια.

Σκέπτομαι χρόνια τώρα να σκηνοθετήσω μια ταινία μεγάλου μήκους της οποίας το θέμα έχει να κάνει με αληθινή ιστορία που συνέβη στην Μάνη 1929. Τα γυρίσματά της θα ξεκινήσουν μόλις επιστρέψω από την Αμερική.

 

 

Αναδημοσίευση από το περιοδικό “πατρινόραμα” που κυκλοφορεί με διπλό εξώφυλλο από την 1η Ιανουαρίου 2025 στην Πάτρα και από 5 Ιανουαρίου 2025 σε όλη την Ελλάδα.