Η Σοφία Δευτερίγου είναι Eλληνίδα ποιήτρια και εργάζεται ως Business Developer στον ιδιωτικό τομέα. Δημιουργός και παραγωγός της προσβάσιμης πλατφόρμας Starthands με συμπεριληπτικές εφαρμοσμένες τέχνες, στοχεύει στη συνέργεια όλων και περισσότερων τεχνών και καλλιτεχνικών εργασιών με καθολική προσβασιμότητα και κοινωνική ευθύνη.
Από πολύ νεαρή ηλικία έχουν δημοσιευθεί ποιήματά της σε εφημερίδες, επιστημονικά περιοδικά, ποιητικά αφιερώματα και σε ανθολογίες. Οι σπουδές της στην κοινωνιολογία και η εργασιακή της εμπειρία στις επιχειρήσεις, έθεσαν τα πρώτα θεμέλια για την ουσιαστική επαφή με τον συνάνθρωπο και την έρευνα για την επίλυση σημαντικών θεμάτων.
Το 2021 κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση της ποιητικής της συλλογής “Εκ Βακχείας Μονογένεση” (εκδ.Βακχικόν).
Ακολούθησε η μεταγραφή επιλεγμένου μέρους του έργου στη γραφή braille, η διερμηνεία ποιημάτων στην ελληνική Nοηματική γλώσσα, η παιδική έκδοση συλλεκτικών εικονογραφημένων σημειωματάριων με παράλληλη διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα, προσαρμοσμένη για κωφά και βαρήκοα παιδιά, καθώς και η έκδοση της πρώτης ψηφιακής κάρτας με αναπαραγωγή ποίησης σε αγγλική απόδοση και με διεθνή νοήματα για την παγκόσμια κοινότητα κωφών.
Η δεύτερη έκδοση της “Εκ Βακχείας Μονογένεση” έρχεται καινοτόμα, συμπεριληπτικά, ποιητικά και εικαστικά, συνδέοντας όλους τους τρόπους ανάγνωσης και γραφής, μέσα από μία προσβάσιμη έκδοση για όλους, από τις εκδόσεις “Κάκτος”.
Η Σοφία Δευτερίγου μιλάει εκ βαθέων στην δημοσιογράφο Ευτυχία Λαμπροπούλου και το “patrinorama hellenic”.
Πότε ένιωσες την ανάγκη να γράψεις για πρώτη φορά;
Αρχικά ν’ ευχαριστήσω ιδιαίτερα εσάς και όλη την ομάδα του περιοδικού για την πρόσκληση. Είναι μεγάλη μου χαρά να γράφω για το κοινό της Πάτρας. Στην πρώτη έκδοση του βιβλίου μου, εξάλλου, αφιέρωσα ένα μέρος στην πόλη που μεγάλωσα.
Η ποίηση με βρήκε από παιδί. Περίπου δώδεκα ετών. Μιλήθηκε αρκετά προτού περάσει στο χαρτί. Μια καλή συμβουλή-προτροπή που θα μπορούσα να δώσω είναι: «Άκου τη φωνή σου σε αυτά που λες και σε αυτά που σκέφτεσαι».
Πρώτα ασκώ την τέχνη της προφορικής ποίησης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Σε ήχους, δονήσεις, «πνευματικά διανύσματα», αρμονικούς δεσμούς, φωνητικές εκτάσεις… Και στη συνέχεια δημιουργώ την τέχνη του γραπτού λόγου.
Αφού, λοιπόν, πλημμυρίσει το μυαλό και ξεχειλίσει την ψυχή, τότε μόνο καταγράφεται.
Η ποίηση πρέπει να έχει καλή μνήμη για να θεωρείται ωραία.
Όταν κυκλοφόρησε επίσημα η γραπτή μου ποίηση, έγινε σχεδόν αμέσως και προσβάσιμη. Ξεκινώντας από τη γραφή braille και φτάνοντας καθολικά και σταδιακά σε όλο το αναγνωστικό κοινό, τηρώντας κάτι πολύ βασικό για την ποίηση και για μένα, την ηθική στην τέχνη.
Τι σημαίνει για σένα η συγγραφή;
Γράφω σημαίνει δημιουργώ. Ο κόσμος που προκύπτει από αυτήν την δημιουργία διαθέτει ένα σύνολο από ήχους και πράξεις. Πορεύεται μ’ ένα πλήθος αισθήσεων και εισπράττει με ευσυνειδησία τα εξωτερικά ερεθίσματα.
Κάθε ποίημα είναι για εμένα μία ολότητα και μια ευγενική αναμέτρηση. Δεν τη θεωρώ κτήμα μου αλλά απόκτημα. Ό,τι έχει ο άνθρωπος είναι αυτό που μοιράζεται με τους άλλους. Προσφέροντας το έργο μου με προσβασιμότητα, αντιλήφθηκα τη γλώσσα και τον γραπτό λόγο με περισσότερη εσωτερική κατανόηση κι ενσυναίσθηση, φτάνοντας σε ένα αποτέλεσμα όπου ποίηση και άνθρωπος βρέθηκαν από την ίδια πλευρά της «γέφυρας» για να φτιάξουν μαζί έναν νέο δίκαιο κόσμο…
Ζούμε σε μία εποχή όπου οι περισσότεροι γράφουν παρά διαβάζουν για έναν άνθρωπο του πνεύματος όπως είσαι εσύ τι σημαίνει αυτό σημειολογικά;
Το θέμα είναι τι διαβάζουν και τι γράφουν. Πώς διαβάζουν και πώς γράφουν. Υπάρχει χάσμα στο περιεχόμενο, όπως επίσης και στις μεθόδους προσέγγισης κι επαφής πομπού και δέκτη κι αντίστροφα. Οι επιδερμικές αναζητήσεις, τα αλλόκοτα συμπεράσματα και οι έρευνες που μπαίνουν κάτω από το χαλί δε λύνουν ζητήματα που όσο ποτέ άλλοτε χρειάζονται αφοπλιστικές αποφάσεις. Γραφές που προκύπτουν μόνο από ένστικτα, εντείνουν τα προβλήματα, καθιστώντας περισσότερες ψυχές ταραγμένες.
Στην «ασθένεια» όμως, η αγωγή πρέπει να προσφέρεται άμεσα και συστηματικά. Αν μέσα σε αυτές είναι και η γραφή, τότε είναι μία λύση. Μία παράμετρος θεραπεία…
Αν ήθελες να χαρακτηρίσεις τον εαυτό σου τι θα έλεγες; Λογοτέχνης, εικαστικός ποιήτρια ή όλα αυτά μαζί;
Γενικά δεν χαρακτηρίζω τον εαυτό μου κάπως. Περνάει από στάδια. Μου έχουν αποδοθεί αρκετές ιδιότητες, καθώς ασχολούμαι με αρκετά πράγματα, με τη διάθεση, μάλιστα, να γίνουν και σωστά κι αποτελεσματικά, προκειμένου να έχουν χρησιμότητα κι εφαρμογή μέσα στην κοινωνία που ζούμε και συνυπάρχουμε, όσο και στην αυτοβελτίωση του ατόμου ξεχωριστά.
Αν ήθελα όμως να πω πώς τον νιώθω, τότε θα έλεγα τον εαυτό μου δημιουργό . Μία δημιουργό με όρεξη και θέληση, προκειμένου να παράγει και να στηρίζει έμπρακτα εργασίες με σοβαρά κι εθνωφελή κίνητρα.
Μίλησε μας λίγο για το πόνημά σου, πώς το υποδέχθηκε ο κόσμος;
Με συγκίνηση αγκάλιασαν οι Έλληνες και το ευρύ κοινό το καινοτόμο εγχείρημα της προσβάσιμης ποιήσεως μου. Ο κόσμος και τα ωφελούμενα μέλη που τίμησαν την πρώτη παρουσίαση της συλλογής μου συμπεριληπτικά ενθουσιάστηκαν από τα πρωτοποριακά βήματα που έγιναν, προσφέροντας σε όλους ισότιμη ποιητική συμπεριφορά και αναγνωστική μεταχείριση, όπως αρμόζει στον πολιτισμό μας και στον παιδευτικό χαρακτήρα της ποίησης.
Στο έργο επιχειρήθηκε κάτι που έως πριν ήταν σχεδόν άγνωστο. Η ποίηση στη νοηματική γλώσσα είναι κάτι μαγικό αλλά και υπερβολικά δύσκολο. Μία απαιτητική διαδικασία που χρειάστηκε την προσήλωση και τη συγκέντρωσή μου. Σε συνεργασία με τον Πρόεδρο Διερμηνέων νοηματικής γλώσσας, Γιώργο Στάθη, αποδώσαμε αρκετά ποιήματα, τόσο φιλοσοφικού όσο και λυρικού ενδιαφέροντος, στη γλώσσα των χεριών, μοιράζοντας την ατόφια αίσθηση που έχει ο εμπνευσμένος λόγος και η όμορφα στοχαστική σκέψη για τα πράγματα.
Η συγγραφή είναι ένα είδος πνευματικής τέχνης πως καταφέρνεις μέσα από τις λέξεις και σχηματίζεις τόσο βαθιά και ουσιαστικά νοήματα;
Τα νοήματα είναι ουσιαστικά όταν αγγίζουν οικουμενικά κι εφαρμόζονται. Τον ρόλο που έχουν οι λέξεις τον υπαγορεύει η ψυχή με ποιότητα. Η έρευνα και η μελέτη που ακολουθώ, όταν καλούμαι από κάτι δυνατότερο, να μιλήσω ποιητικά και να γράψω ποιητικά, επιδρούν ωφέλιμα στην ώριμη πνευματική κατάσταση, που απαραίτητα θα βρεθώ, για να «διαβιβάσω το μήνυμα» της τέχνης της ποίησης με όση καθαρότητα γίνεται.
Τι καινοτομία έχεις εισάγει στην επανέκδοση του βιβλίου σου “Εκ Βακχείας Μονογένεση” προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην λογοτεχνία ΑΜΕΑ ;
Στην πρώτη έκδοση του βιβλίου άνοιξα συμπεριληπτικούς κύκλους στην ελληνική ποίηση. Στη δεύτερη έκδοση από τις εκδόσεις Κάκτος οι κύκλοι αυτοί ενσωματώνονται σε ένα πρότυπο βιβλίο, το οποίο απευθύνεται σε όλους, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς.
Μέσα από μία ειδική ανθολόγηση ποιημάτων και αποφθεγμάτων επιτυγχάνεται η καθολική κι εφαρμοσμένη πρόσβαση στην ποίηση για ανθρώπους, παιδιά κι ενήλικες που αντιμετωπίζουν οπτικές και ακουστικές αναπηρίες. Επιλεγμένα έργα της πρώτης έκδοσης έρχονται για ν’ αποκαλύψουν την αλήθεια της ποίησης με τα χέρια, με την αφή, με τη φωνή και με την εικαστική τέχνη. Έχω τη μεγάλη χαρά να συνοδοιπορώ σε αυτή τη δημιουργία με τον εικαστικό Κωνσταντίνο Φάη και σπουδαίους καλλιτέχνες που διαβάζουν έργα μου, προκειμένου να γίνουν προσβάσιμα σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Διαμορφώνοντας ένα κατάλληλο ποιητικό περιβάλλον, στο οποίο όλοι θα νιώσουν ευπρόσδεκτοι, καλωσορίζω τον αναγνώστη μου στη συμπεριληπτική «Εκ Βακχείας Μονογένεση».
Τέλος, τι άλλο να περιμένουμε από την πολυσχιδή Σοφία Δευτερίγου;
Βαδίζοντας με ενθουσιασμό σε συμπεριληπτικά μονοπάτια, έχω τη χαρά πέραν του δικού μου έργου, να συμμετέχω στην παραγωγή και στη μεταφορά της εικαστικής τέχνης του συνεργάτη και εικαστικού κύριου Φάη, ο οποίος με θέρμη αποδέχτηκε την πρόσκλησή μου να περάσουμε σε απτική επαφή τον Ηρακλή, δίνοντας για πρώτη φορά τη δυνατότητα σε άτομα με οπτικές αναπηρίες, ν’ αγγίξουν τον μύθο και να μυηθούν στη ζωγραφική τέχνη με την αρχαία ελληνική τεχνοτροπία.
Η ποίηση και η ζωγραφική ενώνονται για καλό σκοπό και θα παρουσιάσουν μαζί σε μία πολιτιστική εκδήλωση που προετοιμάζεται για τον Νοέμβριο στη Λέσχη Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, την πρώτη συλλογή με καθολική πρόσβαση και την οδό του Ηρακλέους, μέσα από ένα ζωντανό θέαμα το οποίο αφορά κι απευθύνεται σε όλους
Το κοινό θα παρακολουθήσει σε ζωντανή μετάδοση και σε παράλληλη διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα τις δύο συμπεριληπτικές τέχνες, που δημιουργήθηκαν με παγκόσμια πρότυπα, για να εξυπηρετήσουν τους συμπολίτες μας και ν’ αναβαθμίσουν το επίπεδο της προσβασιμότητας στην Τέχνη και την Παιδεία.