Στην Σμαράγδα Μιχαλιτσιάνου
Είκοσι χρόνια τώρα κα. Δαλαμάγκα η προσφορά σας πολύ μεγάλη στον πολιτισμό και στο θεατρόφιλο κοινό που κατακλύζει τον Τόπο Συνάντησης Ανατολής Δύσης , το φημισμένο «Αγγέλων Βήμα» της οδού Σατωβριάνδου. Η πολιτεία σας ενίσχυσε για το έργο σας;
H αλήθεια είναι πως δεν θυμάμαι να με βοήθησε σε κάτι η Πολιτεία. Αλλά, πάλι, μπορεί η ευθύνη να είναι όλη δική μου αφού, ίσως, εγώ δεν αναζήτησα τον σωστό τρόπο για να πετύχω κάποιο ανάλογο στόχο.
Γιατί φέτος η χώρα αναφοράς στο «Αγγέλων Βήμα» είναι η Ρωσία. Γιατί;
Τα τελευταία δυο-τρία χρόνια, η Ρωσία είναι συνεχώς στις ειδήσεις και στις οθόνες μας. Η Ρωσία, «Κακή» ή «Καλή», ανάλογα με ιδεολογίες. Η Ρωσία. Όχι, βέβαια, οι άνθρωποί της. Οι οποίοι, τώρα όπως και πάντα, είναι αμέτοχοι στην καλή ή την κακή εικόνα της χώρας τους.
Κάναμε την Ρωσία φετινή Χώρα Αναφοράς στο ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ γιατί, μέσα από τον ΨΕΥΤΗ ΗΛΙΟ και την αξεπέραστη ιστορία που ο Νικίτα Μιχάλκοβ διηγήθηκε με τόσο έντιμο τρόπο, θελήσαμε, στο μέτρο που μπορούμε, να δώσουμε διαχρονική φωνή στους θαυμαστούς ανθρώπους αυτής της Μεγάλης Χώρας.
Με ποιο κριτήριο γνώμονα επιλέξατε τόσο τη χώρα, όσο και το έργο «Ο Ψεύτης Ήλιος»;
Για την επιλογή της χώρας, μίλησα ήδη μόλις πριν.
Όσο για το έργο, θα πρέπει να αναφερθεί πως επιλέχθηκε στις Κάννες και πήρε το Μέγα Βραβείο και στα Όσκαρ, όπου πήρε Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας. Και στις δύο περιπτώσεις βραβεύθηκε αυτό απέναντι σε θηρία διεθνούς προβολής. Αυτά τα δύο βραβεία μιλούν για την διαχρονική αξία του.
Ειδικώς, από το ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ, το έργο ΨΕΥΤΗΣ ΗΛΙΟΣ επιλέχθηκε για την αλήθεια του και για το τίμιο φως που ρίχνει πάνω σε ανθρώπους που θα ζούσαν ήρεμα και ευτυχισμένα μέχρι τα βαθιά τους γεράματα μέσα στην γαλήνια φύση της αγαπημένης τους χώρας, αν η μοίρα δεν τούς έριχνε σε κείνον τον ανεμοστρόβιλο που στα βιβλία ονομάζεται «Ιστορική Στιγμή».
Ο Νikita Mikhalkov την ταινία του, που είναι βασισμένη στο ομώνυμο έργο , την αφιέρωσε «Σε αυτούς που έκαψε ο ήλιος της Επανάστασης». Εσείς στο Βασίλη. Μιλήστε μου για εκείνον.
Δεν θα ήθελα να μιλήσω. Η αφιέρωση της παράστασης έγινε «Εις μνήμην». Σε όσους γνωρίζουν, δεν χρειάζεται να πω τίποτα. Σε όσους δεν γνωρίζουν, δεν έχει νόημα να πω κάτι.
Είναι ένα πολιτικό έργο ή μια ιστορία ερωτικού τριγώνου ή ερωτικής αντιζηλίας;
Το έργο είναι μια καθαρά πολιτική ιστορία με σπαρακτικό τέλος που εκτυλίσσεται με αφορμή και φόντο ένα ερωτικό τρίγωνο. Ας μην ξεχνάμε πως, ήδη από την πρώτη σκηνή της παράστασης, οι θεατές μας γνωρίζουν πως το ένα σκέλος αυτού του τριγώνου δεσμεύεται να φέρει σε πέρας μία αποστολή, για την οποία θα χρειαστεί περίστροφο.
Το μήνυμα του έργου κα. Δαλαμάγκα ποιο;
Αυτό που θέλουμε να αφήσει η παράστασή μας στους θεατές είναι η βεβαιότητα πως δεν υπάρχουν δίκαιοι ή άδικοι, δεν υπάρχει δίκαιο ή άδικο ούτε σωστό ή λάθος όταν οι άνθρωποι εμπλέκονται και η ζωή τους στροβιλίζεται στην δίνη μιας έκρυθμης κατάστασης που -εντελώς κυνικά- καταλήγει να ονομάζεται «Ιστορία».
Είναι σήμερα απόντες οι άνθρωποι του πνεύματος με αποτέλεσμα η σιωπή του να ενθαρρύνει την ηθική κρίση των καιρών, επιτείνοντας τα μεγάλα αδιέξοδα;
Όχι, δεν είναι απόντες οι άνθρωποι του πνεύματος. Μόνο που η φωνή τους δεν ακούγεται όσο πρέπει μέσα στην οχλαγωγία.
Εδώ πρέπει να θυμηθούμε μία-νομίζω κινεζική- ρήση που λέει πάνω-κάτω πως «Οι σοφοί ψιθυρίζουν. Οι ανόητοι φωνασκούν.» Οπότε, όπερ έδει δείξαι…
Το απόφθεγμα του Οδυσσέα Ελύτη, «Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις», ανήκει στο έργο του «Μικρός Ναυτίλος», ένα στοχασμός που συνδυάζει την ποιητική γλώσσα με την φιλοσοφία. Για εσάς τι σημαίνει ;
Με όλο τον σεβασμό και τον θαυμασμό για τον Ελύτη, πιστεύω πως υπάρχουν πολύ περισσότερα από μία ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι, αν κανείς αποσυνθέσει ή αν θελήσει να επανασυνθέσει την Ελλάδα. Μόνο που η ταπεινότης μου δεν είναι ούτε ποιητής ούτε φιλόσοφος και, μάλιστα, του δικού του μεγέθους. Άρα, ελάχιστα μετράει η γνώμη μου και θράσος μου που την εξέφρασα.
Πώς βιώσατε ως καλλιτέχνης την εποχή του κορονοϊού; Ποια είναι τα συναισθήματα που σας δημιούργησε σε σχέση με την καλλιτεχνική πραγματικότητα;
Η απομόνωση και η παραμονή στο σπίτι αφενός μού έδωσε πολύτιμο αποκλειστικό χρόνο με ανθρώπους με νόημα, αξία και ουσία, αφετέρου με βοήθησε να σκεφτώ ήρεμα και απερίσπαστα, να προγραμματίσω δημιουργικά και να εκτελέσω αποδοτικά αυτά που ακολούθησαν.
Θυμάστε μια ιστορία που σας έχει μείνει ανεξίτηλη από την καλλιτεχνική σας πορεία;
Για να μιλήσουμε ξεκάθαρα, εγώ δεν αισθάνομαι καλλιτέχνις. Απλά υπηρετώ όσο πιο φιλότιμα γίνεται, μία αναγκαιότητα και έναν προορισμό που -και τα δύο- ακούν στο όνομα ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ. Με αυτή την ιδιότητα, λοιπόν, θα πω πως, αυτή την στιγμή, με ορίζει, με προσδιορίζει, με κάνει να χαίρομαι και να καμαρώνω η δουλειά που έχει γίνει με τον ΨΕΥΤΗ ΗΛΙΟ μαζί με αυτούς τους θαυμάσιους ηθοποιούς, συνεργάτες και συντελεστές που σήμερα τούς νιώθω όλους οικογένεια μου. Και, μαζί, ανεξίτηλες ως πραγματική και ουσιαστική στροφή στο μυαλό και την ψυχή μου είναι οι δύο ακόμη φετινές συνεργασίες και παραστάσεις του ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ (τα ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΙΛΛ ΧΑΟΥΣ και το ΦΟΝΙΚΟ ΣΤΑ ΣΚΟΤΕΙΝΑ) που, ειλικρινά, μού δημιουργούν την απόλυτη πεποίθηση πως πραγματικά, φέτος όλοι μαζί …ανεβήκαμε πίστα.
Με αυτά ως βάση, τώρα, προσδοκώ ανέβασμα κατά μία ακόμη «πίστα» για την περίοδο Νοεμβρίου 2025-Απριλίου 2026, η οποία, ως προγραμματισμός είναι ήδη πανέτοιμη και αρχίζει σιγά-σιγά να ανεβαίνει στις «ράγες»!
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το νόημα της ζωής; Πιστεύετε ότι το έχετε βρει;
«Αγαπάτε Αλλήλους» και «Τίποτα δεν Χάθηκε αν δεν Έχει Ήδη Χαθεί». Νομίζω πως πλησιάζω στην αποδοχή και των δύο.
