Πολλές φορές έχω ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη και στο Οικουμενικό μας Πατριαρχείο μαζί με πατέρες της Μονής Τρικόρφου όπου προΐσταμαι, για να συναντήσουμε τον Πατριάρχη του Γένους μας και να λάβουμε την ευχή και ευλογία του. Ωστόσο για πρώτη φορά μας δόθηκε φέτος η ευκαιρία μιας προσκυνηματικής περιήγησης στην ενδοχώρα της Τουρκίας, στα πατρογονικά άγια χώματα της Μικράς Ασίας, που υπήρξε επί τρεις χιλιάδες χρόνια ελληνική γη αγίων, ηρώων, μνημείων, εκκλησιών και πεδίο μεγάλων ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν την παγκόσμια ιστορία.
Το εννιαήμερο αυτό ταξίδι μας έγινε οδικώς, με δύο μεγάλα πούλμαν με πιστούς που μας συνόδευσαν. Ήταν ένα ταξίδι-σεμινάριο όπως θα μπορούσα να το ονομάσω, μια διδακτική εμπειρία.
Η περιήγηση στην Τουρκία φορτίζεται συχνά με συγκινησιακή έξαρση από τις μνήμες των αιώνων της Ρωμηοσύνης, καθώς συναντάς παντού τα σημάδια της παλιάς δόξας του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, όπως οι αρχαίες ελληνορωμαϊκές πολιτείες που επιμένουν να ορθώνονται στην ύπαιθρο της τουρκικής επικράτειας.
Έφεσος, Ιεράπολη (Παμούκαλε), Λαοδικεία, Αφροδισιάς, αποκαλύπτουν μπροστά στα μάτια εκατομμυρίων τουριστών ετησίως την ελληνικότητα αυτής της χώρας. Παρά την αποψίλωσή τους από της λεηλασίες των βαρβάρων αλλά και των “πολιτισμένων” που στόλισαν με κομμάτια μοναδικής τέχνης τα μουσεία της Δύσης, ωστόσο αρχαία ανάκτορα, λουτρά, θέατρα, αγορές και εκκλησίες εξακολουθούν ν’αποκαλύπτουν μπροστά μας το μεγαλείο του αρχαιοελληνικού και ρωμέικου παρελθόντος αυτού του τόπου, ένα παρελθόν που οι Τούρκοι εξαργυρώνουν αξιοποιώντας το τουριστικά με τον καλύτερο τρόπο.
Κορυφαίος προορισμός μας ήταν η Καππαδοκία, η αγιοτόκος πατρίδα μεγάλων Πατέρων, και αγίων της Εκκλησίας μας που λάτρεψαν τον Τριαδικό Θεό μέσα σε υπόσκαφες εκκλησίες και μοναστήρια λαξευμένα σε ηφαιστειογενείς βραχώδεις σχηματισμούς. Είναι επίσης πατρίδα των ακριτών της Ρωμηοσύνης που έζησαν σε υπόγειες πόλεις αντιστεκόμενοι επί αιώνες στην εξ Ανατολών απειλή του Ισλάμ.
Και σε τούτο τον τόπο συναντούμε ζωηρά ελληνικά κατάλοιπα σε πόλεις όπως το Προκόπι και κυρίως η Σινασός, όπου σώζονται και διατηρούνται θαυμάσια Ναοί, σχολεία και αρχοντόσπιτα των Ρωμηών που εξαναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν ή να αλλαξοπιστήσουν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, το 1924. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε μερικές άγνωστες για πολλούς και πολύ σημαντικές αλήθειες:
1ον) Αναφερόμαστε σε Ρωμηούς (Ρωμαίους) και όχι σε Έλληνες, γιατί με αυτό το όνομα κυρίως αναγνώριζαν τον εαυτό τους όλοι οι πρόγονοί μας επί ‘‘Βυζαντίου’’.
2ον) Ποτέ δεν υπήρξε ‘‘Βυζαντινή’’ Αυτοκρατορία! Ο όρος είναι παραπλανητικός. Επινοήθηκε από τους Γάλλους ‘‘διαφωτιστές’’ τον 18ο αι. και υιοθετήθηκε από όλη την ευρωπαϊκή Δύση για τον ρωμαϊκό κόσμο της Ανατολής, ο οποίος για περισσότερα από 1000 χρόνια είχε πρωτεύουσα την Νέα Ρώμη, δηλαδή την Κων/πολη. Το λεγόμενο ‘‘Βυζάντιο’’, στο οποίο ζούσαν οι πρόγονοί μας, ονομαζόταν πάντοτε ‘‘Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία” ή “Ρωμανία”. Εξ’ ου και ρωμηοσύνη είναι ο τρόπος ζωής των Ρωμηών, που χαρακτηρίζεται από την Ορθοδοξία και την ελληνική παιδεία.
3ον) Μέχρι σήμερα, η Δύση ποτέ δεν μας ονομάζει “Ρωμηούς”, μας αποκαλεί “Γραικούς” (Greeks), γιατί φοβάται να μην αναβιώσει η Ρωμηοσύνη! Η προαιώνια πάλη μεταξύ Παλαιάς και Νέας Ρώμης που οδήγησε στην πρώτη άλωση της Πόλης από τους Φράγκους (1204) και στην δεύτερη από τους Τούρκους (1453), συνεχίζει να υφίσταται. Δυστυχώς η Δύση κατάφερε να επιβάλει τα τελευταία χρόνια στο ελληνικό κράτος τα δικά της πρότυπα και η εξαθλίωση της παιδείας μας δημιούργησε νεοέλληνες με φοβερή κρίση ταυτότητας…
4ον) Οι Τούρκοι από την άλλη, διχάζοντας την ύπαρξή μας, αποκαλούν Ρωμαϊκό (Rum) καθετί δικό μας εντός της τουρκικής επικράτειας (πχ. το Πατριαρχείο μας το ονομάζουν “Rum Orthodox” και όλα τα ελληνικά μνημεία τα αποκαλούν “ρωμαϊκά”, ενώ την Ελλάδα την ονομάζουν “Ιωνική χώρα” (Younanistan) και τους κατοίκους της “Ίωνες” (Younan).
5ον) Ιστορικά όλες οι προσπάθειες επικράτησης των Ευρωπαίων ή των Οθωμανών εναντίον του Ελληνισμού εκφράζονται με πόλεμο κατά της Ορθοδοξίας!
Μέχρι σήμερα σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία δεν λειτουργούν Ορθόδοξοι Ναοί. Όσοι δεν καταστράφηκαν, μετατράπηκαν είτε σε τζαμιά, είτε σε αποθήκες κλπ. Κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή καταστράφηκαν μόνο οι Ορθόδοξοι Ναοί, κυνηγήθηκε άγρια μόνο ο Ελληνισμός και οι Αρμένιοι που επίσης τους θεωρούν Ορθόδοξους. Οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες δεν διώχθηκαν ποτέ, οι Ναοί τους, όπως και οι εβραϊκές Συναγωγές από το 1453 έως και σήμερα συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά. Αυτό για όσους διαθέτουν νου, λέει από μόνο του πολλά.
6ον) Αξίζει να τονίσουμε ότι όταν λέμε ότι κάηκε η Σμύρνη δεν είναι αλήθεια… κάηκε μόνο ο Ελληνικός και ο Αρμένικος μαχαλάς της Σμύρνης. Οι μαχαλάδες των Καθολικών, των Εβραίων, των Μουσουλμάνων δεν κάηκαν ποτέ και υπάρχουν έως σήμερα.
Το ταξίδι μας ολοκληρώθηκε στην Κων/πολη όπου τύχαμε μιας εξαιρετικά τιμητικής υποδοχής και φιλοξενίας από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Είναι ο πρώτος Πατριάρχης που προσκαλείται από το Ευρωκοινοβούλιο και το Κογκρέσο των ΗΠΑ, ο πρώτος που ανέδειξε την παρουσία και το μήνυμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα διεθνή φόρουμ, ώστε να τη σέβονται και να την υπολογίζουν. Είναι επίσης εκείνος που αναγνωρίζεται πλέον επίσημα από Ανατολή και Δύση ως “Αρχιεπίσκοπος Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης” και όχι ως πρόεδρος ενός θρησκευτικού σωματείου, όπως γινόταν παλαιότερα. Στο πρόσωπό του αναγνωρίζεται και τιμάται ο ελληνισμός και αυτό θα έπρεπε όλοι οι Έλληνες να το εκτιμούν.
Τέλος, αφού διανύσαμε χιλιάδες χιλιόμετρα εντός της Τουρκίας, διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι στην Ελλάδα είμαστε πολύ παραπλανημένοι σχετικά με την κατάσταση της γείτονος χώρας. Όλοι οι προσκυνητές πιστεύαμε ότι το εσωτερικό της Τουρκίας, τα χωριά της πεινάνε… Διαπιστώσαμε ότι όχι μόνο δεν πεινάνε, αλλά είναι και 100 χρόνια πιο μπροστά από εμάς… Πάθαμε όλοι με όσα βλέπαμε ένα ΣΟΚ, διότι άλλα μας λένε στην Ελλάδα για την Τουρκία και άλλα διαπιστώσαμε. Η Τουρκία του Ερντογάν έχει προοδεύσει τόσο θεαματικά και σε τόσους τομείς, που δεν την βλέπουμε… ούτε με τα κυάλια! Η ασύγκριτη ανάπτυξη των πόλεων, το εξαιρετικό οδικό δίκτυο, οι αξιόλογες καλλιέργειες, το πλήθος εργοστασίων παραγωγής σε όλη την ύπαιθρο, οι τουριστικές υποδομές, η καθαριότητα, η ευταξία, ο σεβασμός στη συμπεριφορά, η πληθυσμιακή υπεροχή ενός νέου λαού που εξακολουθεί να έχει την πολύτεκνη οικογένεια ως πρότυπο ζωής, και πολλά άλλα, μας άφησαν άναυδους και σκεπτικούς…
Ο Καθηγούμενος της Ι. Αγίων Αυγουστίνου
και Σεραφείμ Σαρώφ Τρικόρφου Φωκίδος
Αρχιμ. Νεκτάριος Μουλατσιώτης
Διαβάστε επώνυμα άρθρα στο πανελλαδικό περιοδικό “πατρινόραμα-hellenic”
