Ο Δημήτρης Δημησιάνος είναι αντιπρόεδρος της Καρναβαλικής Επιτροπής της Πάτρας. Πρωτίστως είναι όμως από τους παλαιότερους καρναβαλιστές που γνωρίζει τα πάντα για το Καρναβάλι της Πάτρας. Και φυσικά μια πολύ γνωστή προσωπικότητα της πόλης. Μαζί του μιλήσαμε για όλα όσα αφορούν το Πατρινό Καρναβάλι από τα πολύ παλιά χρόνια. Για το πως αρχίζουν τα περίφημα “Μπουρμπούλια”,για τα θρυλικά πάρτι,για τα ρεκόρ που θα σπάσουν φέτος αλλά και για την παγκόσμια κυριαρχία του Καρναβαλιού της Πάτρας στις συμμετοχές!
Συνέντευξη στον Σωτήρη Γεωργίου
-κ.Δημησιάνο,πως είναι το Καρναβάλι σήμερα;Σε τι κατάσταση είναι μετά και τον κόβιντ και την πανδημία; Επανέρχεται στα παλιά επίπεδα;
“Αν εννοείτε Καρναβάλι του ’60-’70 όχι ,καθώς το Καρναβάλι πάει στο μέλλον και το μέλλον είναι η νεολαία και τα παιδιά μας. Μετά απο τρία χρόνια στέρησης και περιμένοντας καλό καιρό νομίζω θα είναι κάτι απίστευτο φέτος πάντως από δυναμική,ένταση,χορό,διασκέδαση,κοσμοσυρροή. Σίγουρα επιστρέφουμε με εντυπωσιακό τρόπο και θα αγγίξουμε παλιές χρυσές εποχές σύμφωνα και με τα μηνύματα που έχουμε πάρει και από το ΚΤΕΛ.
Εχει ναυλώσει ήδη λεωφορεία από όλη την Ελλάδα και περιμένει πάνω από 50.000 ταξιδιώτες! Υπήρχε εποχή που είχαν έρθει και 350.000 επισκέπτες! Και με μεγάλες συναυλίες τότε όπως τους “Gipsy Kings” που έρχονταν ο κόσμος τότε και για την συναυλία! Ανάλογα τώρα μια μέρα πριν την ποδαράτη παρέλαση του Σαββάτου,θα έχουμε την ελεύθερη συναυλία του Γκόραν Μπρέγκοβιτς στην πλατεία. Μιλάμε για ένα καλλιτέχνη τεράστιο όνομα που συνδέει όλα τα Βαλκάνια. Και όλα είναι ανάλογα και με το κοινό που έχει από κάτω. Αυτό επειδή μερικοί απόρησαν για την επιλογή. Αλλά μιλάμε για ένα πολύ μεγάλο όνομα”!
-Θα σπάσουν τα ρεκόρ φέτος λένε. Ισχύει;
“Φτάσαμε στο σημείο των παλαιών εποχών. Ήδη ήμαστε σχεδόν 190 γκρουπ και υπάρχουν και πολλά πολυάριθμα. Στην παρέλαση περιμένουμε πάνω από 50-55.000 άτομα! Το ρεκόρ ήταν 40-45.000 .Πάμε για ρεκόρ λοιπόν! Μια ολόκληρη πόλη δηλ θα παρελάσει στην Πάτρα. Και προσέξτε ότι κανείς δεν ενοχλέιται για την σειρά του. Όλοι θέλουν την συμμετοχή τους. Η πόλη δεν κοιμάται. Το Καρναβάλι δεν έχει ηλικία και παρελάσουν γεννιές ολόκληρες. Και είναι όμορφο να βλέπεις όλες τις ηλικίες μαζί γιατί ο ένας “σπρώχνει” τον άλλον έτσι. Εγώ χαίρομαι να βλέπω τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου όπως και πολλοί άλλοι φίλοι. Το Καρναβάλι δεν τελειώνει”
-Παρεμπιπτόντως,είχε ακουστεί ότι θα έμπαινε πλαφόν. Είχε πέσει στο τραπέζι;
“Κάποια στιγμή ίσως ακούστηκε επειδή μπήκε λίγο και το κέρδος σε κάποιες περιπτώσεις. Το Καρναβάλι σέβεται,αλλά δεν αστυνομεύεται. Ο Δήμος συμμετέχει και κάνει όλες τις προσπάθειες για την αποφυγή κακών καταστάσεων και σε θέματα υγείας,εξαρτήσεις και αλκοόλ δηλ Διασκέδαση είναι η αγάπη,ο έρωτας, ο χορός.το τραγούδι και δεν χρειάζονται άλλα”
-Ποιό είναι το κόστος στολής βασικά για κάποιον που θα λάβει μέρος;
“Λόγω της μεγάλης προσέλευσης μπορείς να διαλέξεις. Βέβαια υπάρχουν και πιο κλειστά γκρουπ. Στολή θα βρεις και με 30 και με 50 και με70 και 90 ευρώ,το ακριβότερο. Διαλέγεις”
-Είναι το Καρναβάλι ένα εξαγώγιμο προϊόν;
“Πραγματικά το Καρναβάλι της Πάτρας είαι το Καρναβάλι της Ευρώπης. Να σας πω κάτι. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει η συμμετοχή μας σε αριθμούς όσων παρελάσουν. Στο Βιαρέτζιο είναι τα άρματα. Στην Βενετία οι γόνδολες. Στην Βραζιλία στο μεγαλύτερο του κόσμο, είναι το Σαμποδρόμιο και αυτοί που χορεύουν σάμπα μόνο,οι σχολές. Αυτό που γίνεται στην Πάτρα δεν υπάρχει πουθενά. Να συμμετέχουν δηλ πάνω από 50.000 καρναβαλιστές”!
-Τι σημαίνει οικονομικά για την πόλη της Πάτρας το Καρναβάλι;
“Το Καρναβάλι δίνει στην Πάτρα πάνω από 30εκ στην καρναβαλική περίοδο.Συνεπώς χάσαμε 100εκ τζίρο με τον κόβιντ. Και είναι μεγάλη απώλεια για εμάς. Το Καρναβάλι είναι 10 μέρες στην ουσία,μην νομίζετε. Ο κόσμος έρχεται και ειδικά οι νέοι για να είναι στο δρόμο. Γι αυτό και θα δείτε σε φοιτητικά σπίτια και 10 άτομα. Ένα μπάνιο,στρωματσάδα και έξω”!
-Βλέπουμε όμως και φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού στην εστίαση.
“Ο σύλλογος της εστίασης έχει κάνει προσπάθειες για το γεγονός ότι έχουμε υπαίθρια ψησταριές,πωλήσεις ποτών κτλ. Δεν σημαίνει ότι όλα θα πάνε τέλεια. Πολλοί παίζουν κορώνα γράμματα και να τους γράψουν. Μην κρυβόμαστε. Ο ΣΚΕΑΝΑ έχει βάλει θέμα να πάρει η Αστυνομία και το Υγειονομικό τον έλεγχο ώστε ότι κυκλοφορεί να έχει ασφάλεια για τον κόσμο. Και ο Δήμος είναι αρωγός. Έχουν γίνει συσκέψεις. Όχι να πουλάει κάποιος με 2 ευρώ και δεν ξέρεις καν τι είναι αυτό”
-Επιστρέφουμε στο Καρναβάλι. Πέρασε ο θεσμός και μια περίοδο κάμψης. Συμφωνείτε;
“Το οικονομικό παίζει πάντα ρόλο. Μην κρυβόμαστε. Δεν μπορεί να είσαι άνεργος,να έχεις θέμα με το ρεύμα και να έχεις τόσα έξοδα και να σκέφτεσαι το Καρναβάλι! Αλλά και τα τρία χρόνια φοβίας,θανάτου,καταπίεσης με τον κόβιντ,θα τα ξεπεράσουμε. Δεν χρειάζεσαι και πολλά λεφτά άλλωστε. Όταν έρθεις στην Πάτρα θα γνωρίσεις ένα Πατρινό και θα γίνεις φίλος και δεν θα νοιώθεις ξένος. Γι αυτό έρχεσαι μια φορά και ξαναέρχεσαι. Κάποια χρόνια δεν το είχε σεβαστεί πχ η εστίαση όλη και χρέωναν και 10 ευρώ ένα καφέ. Αυτό μας έκανε κακό ,αλλά το κατάλαβαν όλοι πλέον και το Καρναβάλι μας αποκτά πάλι την δυναμική του”
-Πόσα άρματα θα έχει ο Δήμος φέτος;
“Ο Δήμος θα έχει 14 άρματα. Σκεφτείτε με τις αποστάσεις μιλάμε για σχεδόν ένα χιλιόμετρο παρέλαση αρμάτων! Προσέξετε ότι φέτος έχουμε και μια αλλαγή. Για να έχει όχημα ένα γκρουπ,πρέπει να έχει έγκριση από την αστυνομία. Όλα αυτά και σωστά,μετά το ατύχημα που είχαμε στην Πάτρα στα καρτ. Πάνω από όλα είναι η ανθρώπινη ζωή και όχι η διασκέδαση. Γι αυτό και κάποια γκρουπ δεν θα κατεβάσουν τελικά αυτοκίνητο”
-Μεγάλος λόγος είχε γίνει και για την πορεία της παρέλασης και από που θα ξεκινά
“Πράγματι. Παλιά η παρέλαση ξεκίναγε από την Ομόνοια,μετά Καλαβρύτων κτλ και τώρα από το τέρμα της Κορίνθου στην Παπαφλέσσα. Τώρα όπως παλιά είναι το παιδικό καρναβάλι που ξεκινά από την Ομόνοια. Κάποτε είχαν οι υπεύθυνοι σχεδιάσει τα γκρουπ με αριθμούς πάνω στον δρόμο και έφταναν μέχρι το νοσοκομείο του Αγίου Ανδρέα! Πως να χωρέσουν; Όπως είπε και η Αστυνομία κόβεται όλη η πόλη και αν έχουμε κάτι τι θα γίνει; Γι αυτό και σωστά πήγαμε σε μια ευθεία όπως σήμερα”
Πόσες ώρες θα είναι η φετινη παρέλαση;
“Εγώ πιστεύω ότι θα πάμε περίπου 4 ώρες με ένα καλό ρυθμό. Να πάμε μέχρι τις 18.00. Είναι βέβαια κάτι που θα καθοριστεί και με την ΕΡΤ. Η ποδαράτη είναι εντυπωσιακή γιατί είναι βράδυ. Είναι χωρίς άρματα και παιδιά όμως η ποδαράτη και σαφώς πιο γρήγορη. Μόνο κάποια φωτισμένα άρματα θα έχουμε”
-Το Καρναβάλι έχει μειωθεί σε διάρκεια ημερολογιακή σαν διασκέδαση;
“Όχι, Απλά έχουν χαθεί και λόγω της οικονομικής κρίσης οι χοροί των σωματείων,των συλλόγων. Π χ είχαμε χορούς στο Δημοτικό Θέατρο της Παναχαϊκής,του ΝΟΠ. Και όταν είναι μικρό σε διάρκεια όπως τώρα δεν έχεις και πολλά γεγονότα. Σίγουρα υπάρχουν χοροί,πάρτι,που είναι διαχρονικά και αυτά δίνουν το χρώμα. Που έρχονται απο άλλες πόλεις μόνο για αυτά τα ιδιωτικά πάρτι. Αλλά τα πάρτι στα σπίτια δεν είναι τόσα πολλά όπως παλιά”
-Αληθεύει ότι το Καρναβάλι της Πάτρας δεν σταματά;
“Η Πάτρα πράγματι έχει κορωνίδα κάτι πρωτόγνωρο. Μόλις ο δήμαρχος κυρήξει την λήξη,κάνει και την έναρξη. Εμείς πχ φέτος ξεκινήσαμε από τον Μάρτη! Αμέσως μετά το τέλος του προηγούμενου. Το ίδιο κάνουν και τα γκρουπ.
-Ο κόσμος ακούει ο κρυμμένος θησαυρός. Πως άρχισε;
“Ο κρυμμένος θησαυρός μετρά πολλά χρόνια. Από το 1966. Από τον δημοσιογράφο τον Νίκο Μαστοράκη ξεκίνησε στα ραδιόφωνα το Κυνήγι Αποκριάτικου Θησαυρού. Με μικρόφωνο τότε δίνοταν οι εντολές για τα παιχνίδια. Η ιδέα ρίχθηκε σε ένα σπίτι. Νομίζω αν δεν κάνω λάθος στο σπίτι του κ..Φάκαλου. Τότε ξεκινάγαμε μια εβδομάδα πριν το Καρναβάλι. Και στο τέλος είχαμε τον χορό στο Villy’s Park …”
-Πως μπήκε όμως στην παρέλαση;
“Όταν υπήρχε η κόντρα με την κυβέρνηση στην εποχή Άννινου, έβαλε τότε να συμπληρώσουν την παρέλαση οι αυτοκινητιστές του κρυμμένου θησαυρού και έτσι άλλαξε η εικόνα του καρναβαλιού! Η κυβέρνηση έκοψε την επιχορήγηση τότε και επειδή ο Δήμος δεν μπορούσε να φτιάξει τόσα άρματα,ζήτησε ο κ.Άννινος την ενίσχυση της παρέλασης με τα γκρουπ. Θυμάμαι και συγγνώμη αν αδικώ κάποιους,στους πρώτους ήταν τότε ο Φιλιπάτος,ο Κουρτέσης, ο Μπογδανόπουλος, ο Μπρουσινός,οι οικογένειες Καραβασίλη,Μιχαλόπουλου και άλλοι πολλοί βέβαια”!
-Πέιτε μας και για τον σοκολατοπόλεμο αλλά και πως ξεκινά το Καρναβάλι σαν έθιμο!
“Ο σοκολατοπόλεμος είναι ένα έθιμο που είχαν οι πλούσιοι από τα πάρτι τους,όπου έβγαιναν στα μπαλκόνια και πέταγαν σοκολάτες και μετά πέρασε και στο Καρναβάλι. Το Καρναβάλι έγινε τόσο γνωστό επειδή το πήρε ο λαός,η μπούλα που λέμε, για να σατιρίζουν τότε από την πάνω χώρα όπως λέμε εδώ στα μέρη μας ,την άρχουσα τάξη. Και έμπαιναν αρχικά στα καφενεία οι λεγόμενες μπούλες και έγινε γνωστό σταδιακά. Αρχικά το Καρναβάλι ήταν ένα εθιμο από την Ιταλία,από το1850,στα αρχοντικά σπίτια. Η άρχουσα τάξη που λέμε με τα πριβέ πάρτι. Το συζήταγαν μετά στο υπηρετικό προσωπικό και έτσι μετά μπαίνει στην ζωή μας με τον τρόπο που είπαμε,αρχικά σαν σάτιρα.
Γι αυτό είναι και Αριστοφανικό και Διονυσιακό! Τότε ήταν η εποχή και με τα λεγόμενα μπουρμπούλια. Τι ήταν αυτό; Πολλά κορίτσια όμορφα ήταν στις υπηρεσίες σπιτιού. Και πολλοί ιδιοκτήτες άρχιζαν τα πειράγματα. Και μετά τι σκέφτηκαν; Τα κορίτσια,οι γυναίκες αυτές,θα ντυνόταν με μάσκα και με γάντι για να μην φαίνονται καν τα δαχτυλά τους για να μην ξεχωρίζουν από τις κυρίες που ήταν στην ..πένα! Οι άνδρες δεν είχαν μάσκα! Και κάπως έτσι άρχισαν τα περίφημα μπουρμπούλια!
Χωρίς σμόκιν πια όπως πιο παλιά στα σπίτια και χωρίς μάσκα πάντα. Ήταν εν ώρα εργασίας τα μπουρμπούλια και χωρίς τις κυρίες τους μαζί τους οι άντρες. Και κάπως έτσι έχουν ακουστεί και τρομερές ιστορίες! Στην συνέχεια πήγαμε στον χορό του μαύρου ντόμινου που μετανομάστηκε σε χορό του Δημάρχου. Παλιά μιλάμε,αιώνα πίσω. Οι κυρίες θέλανε στο Δημοτικό Θέατρο μια δική τους βραδιά και κάπως έτσι ήταν οι κυρίες με μάσκα και οι άνδρες με επίσημη ένδυση και καθιερώθηκε”
-Σήμερα όμως δεν έχουμε τα μπουρμπούλια!
“Η Δημοτική Αρχή με τον κ.Πελετίδη είπε δεν θέλω κάτι τέτοιο και θα κάνω χορό προς τιμήν των παιδιών ΑΜΕΑ. Και πραγματικά ανατριχιάζεις από την ζωντάνια,την ζωή,το γέλιο των παιδιών αυτών. Μπράβο στον δήμαρχο,είναι μια σπουδαία μέρα,που δίνει μεγάλη χαρά στα παιδιά αυτά. Και ο χορός του Δημάρχου έγινε χορός των παιδιών. Και ξέφτισαν φυσικά και καθώς δεν μας δίνουν πια πάντα το Δημοτικό Θέατρο που έχει φθορές και ήταν το σημείο αναφοράς για τα μπουρμπούλια”
-Τελικά τι είναι το Καρναβάλι;
“Το Καρναβάλι συνδέεται με την ζωή και πρέπει η ζωή να κερδίσει την φοβία. Το Καρναβάλι είναι ζωή,τρόπος ζωής και η ζωή τα κερδίζει όλα σαν τσουνάμι! Το Καρναβάλι ήρθε για να δώσει ζωή,χαμόγελο,γλέντι και δεν είναι φτώχειας”
-Το φινάλε τι θα έχει;
“Πολύ ωραία διασκέδαση ,πυροτεχνήματα πολλά και ένα ωραίο συγκρότημα που έχει αφήσει την στάμπα του στην Πάτρα τους 1550. Και μας έφτιαξαν και έναν ωραίο νέο ύμνο γιατί δυστυχώς μας δέσμευσε ο κ.Μαραγκός λέγοντας ότι αν δεν με αποζημιώσετε δεν μπορείτε να ξαναπάιξτε το τραγούδι μου! Μας στενοχώρησε πολύ γιατί δεν μπορείς να το δίνεις 35 χρόνια δωρεάν και μετά να απαιτείς για διάφορους λόγους. Δεν μπορείς να στερείς από την Πάτρα ένα τραγούδι που το τραγουδά όλη η Ελλάδα και να λες το δίνω στην εστίαση,αλλά όχι στον Δήμο. Εσύ που αναγνωρίστηκες δηλ; Και φυσικά δεν θα παίζουμε το τραγούδι του. Το Καρναβάλι δεν δωρίζεται και δεν χαρίζεται! Είναι η πόλη ,είναι το Καρναβάλι της Ελλάδος. Εξάλλου ο Δήμος πληρώνει τα σωματεία,τα πνευματικά δικαιώματα”
-Έχετε σκεφτεί ποτέ τον ανταγωνισμό σε …Καρναβάλια επειδή πλέον διοργανώνουν και πολλές πόλεις τα δικά
τους;
“Όχι. Συζητάνε για το Καρναβάλι της Ξάνθης,του Ρεθύμνου,της Καλαμάτας. Αξιόλογα όλα. Αλλά αν εγώ με το Καρναβάλι της Ευρώπης φοβάμαι,τότε κάτι λάθος κάνω εγώ”!
-Παλαιότερα έρχονταν όλος ο καλός κόσμος στην Πάτρα, Τώρα ;
“Κοιτάξτε όλοι προσαρμόζονται. Παλιά ζήταγαν κάποια ξενοδοχεία ακόμα και 5 ημέρες ελάχιστη διανυκτέρευση! Ή όπως είπα με τις αυξήσεις στις τιμές. Τώρα όμως όλα είναι εντάξει ,το κατάλαβαν όλοι και νομίζω θα γυρίσουν σταδιακά όλοι και θα γίνει restart”!
-Κάτι άλλο. Πάντα μου έκανε εντύπωση ότι μετά από τέτοιο χαμό με πολλές δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες,την Καθαρά Δευτέρα η πόλη ήταν πεντακάθαρη:
“Αυτό που κάνει ο Δήμος είναι πραγματικό τρομερό. Παίρνουμε το χρυσό μετάλλιο την Καθαρά Δευτέρα. Δεν είναι δυνατόν να βλέπεις μια πόλη έκτασης 5χιλ να γίνεται χαμός,να έχει 300χιλ κόσμο και την Καθαρά Δευτέρα να είναι μια πεντακάθαρη πόλη. Είναι θέμα οργάνωσης και εγρήγροσης. Με το που σταματά το τελευταίο γκρουπ αρχίζουν οι καθαριστές. Και ο Δήμος έχει καταφέρει να συμμετέχουν όλες οι υπηρεσίες σε αυτό! Πάνω από 90 φορτηγά ρίχνονται στην μάχη άμεσα με το τέλος του καρναβαλιού”
Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του κ. Δημησιάνου