Συνέντευξη στην Ευτυχία Λαμπροπούλου
Ο αγαπητός καραγκιοζοπαίχτης Κώστας Μακρής που μετρά πάνω από πεντακόσιες παραστάσεις στο ενεργητικό του, συμμετοχές σε πολλά φεστιβάλ και βραβεύσεις μιλά στο «π» και τη δημοσιογράφο Ευτυχία Λαμπροπούλου για τον ρόλο του Καραγκιόζη στις μέρες μας, για την παιδεία που προσφέρει ο Καραγκιόζης και την αναγκαιότητα διατήρησής του και εξάπλωσής του.
Τι ήταν εκείνο που σας τράβηξε να ασχοληθείτε με την τέχνη του Καραγκιοζοπαίχτη;
Ο Καραγκιόζης από την εποχή που εμφανίζεται γοητεύει και κατακτά τα μι κρά παιδιά ως είδος. Έτσι με συνεπήρε κι’εμένα από την πρώτη στιγμή.
Ποιός ήταν ο πρώτος δάσκαλός σας;
Οι πρώτοι μου δάσκαλοι ήταν ο Γιάνναρος , ο Μητσάκης και ο Ασπιώτης στο κουκλοθέατρο, το οποίο αποτελούσε αναπόσπαστα κομμάτι μιας παράστασης παλαιότερα.
Πως ήταν η πρώτη εμπειρία πίσω από τον Μπερντέ;
Αποκαλυπτική και μαγική ταυτόχρονα. Μπήκα σε ένα κόσμο απ’ όπου δεν ξαναβγήκα ποτέ, όσο κι αν διαφοροποιήθηκε η σχέση μου μ’αυτόν..
Έχετε να μας διηγηθείτε κάποια ευτράπελη ιστορία που έχετε ζήσει στα πρώτα σας βήματα;
Ήμουν μικρός, λιγότερο από επτά χρονών, όταν πήρα μέρος σε μια παράσταση κουκλοθέατρου του Ασπιώτη. Κάποια στιγμή γλίστρησα κι έπεσα από το τσίγκινο τραπεζάκι μαζί με την κούκλα που κρατούσα. Τότε σκύβει ο δάσκαλος, που ήταν θηριώδης σε μέγεθος, με αρπάζει και με βγάζει μαζί με την κούκλα στη σκηνή του κουκλοθέατρου.
Θεωρείτε πως η ίδρυση μίας σχολής θα μπορούσε να δημιουργήσει φυτώριο καραγκιοζοπαιχτων στη νέα γενιά;
Το Θέατρο Σκιών ως ευρύτερο είδος και η Ελληνική του εκδοχή με τον Καραγκιόζη , θα μπορούσαν και πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες (Τσεχία, Βουλγαρία, Ρωσία).Ειδικότερα μπορούμε να ξεχωρίσουμε ανάμεσα στα αντικείμενα που θα διδάσκονταν τη γλώσσα και την θεατρική γραφή, την κατασκευή και εικαστική επεξεργασία, την υποκριτική και την αγωγή του λόγου, τον φωτισμό και πολλά ακόμη. Βλέπουμε ότι σε συνδυασμό με την Ιστορία του Θεάτρου Σκιών, έχουμε ένα πλήρες πρόγραμμα σπουδών που θα μπορούσε να αποτελεί την βάση για ένα Πτυχίο επαγγελματιών με παιδεία, γνώσεις , δεξιότητες και οι οποίοι θα αποτελέσουν το μέλλον του παραδοσιακού Καραγκιόζη. Η πολιτεία οφείλει να σκεφτεί αυτή την περίπτωση καθώς εκτός από όλα τα άλλα το Θέατρο Σκιών αποτελεί και ένα παιδαγωγικό εργαλείο που απαντάται πολύ συχνά στην εκπαίδευση.
Μιλήστε μας για όλα εκείνα που έχετε δημιουργήσει γύρω από τον Καραγκιόζη όλα αυτά τα χρόνια και ίσως ελάχιστοι να γνωρίζουν.
Έχω κάνει πάνω από 5000 παραστάσεις, άλλοτε παραδοσιακές, άλλοτε δικές μου. Επίσης έχω ασχοληθεί συχνά με την αναβίωση έργων όπως του Βασίλαρου. Θεωρώ ότι στην δραματουργία του Θεάτρου Σκιών έχω συμβάλει στην είσοδο συγγραφέων στο Θέατρο Σκιών, όπως είναι ο Β.Λαδάς, ο Β.Χριστόπουλος, ο Κ.Μάγνης, ο Τ.Τσαρδάκας, ο Δ.Τουλιάτος, ο Α.Παπαντωνόπουλος . Ως προς το ερμηνευτικό και εικαστικό μέρος έχω κατακτήσει μία προσωπική γραφή που ακολουθούν νεότεροι μαθητές μου και οι γιοί μου Μπάμπης και Αριστοτέλης. Έχω συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο Πατρών, στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών και στο Παιδαγωγικό, όπου δίδαξα το θέατρο του Καραγκιόζη. Ακόμη έχω δημιουργήσει μαζί με ερευνητές προγράμματα επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς συμβάλλοντας στη διάδοση του Θεάτρου Σκιών και στη χρήση του στην εκπαίδευση. Θεωρώ πολύ σημαντική τη συγκέντρωση αρχειακού υλικού από τις αρχές του 20ου αιώνα, με βάση το οποίο μπορώ να δημιουργήσω ένα Μουσείο Θεάτρου Σκιών, που είναι το όνειρό μου.
Έχετε καταφέρει να πάτε τον Καραγκιόζη πολλά ταξίδια και να συμμετάσχετε σε φεστιβάλ πείτε μας για αυτό.
Τα ταξίδια με τον Καραγκιόζη είναι πραγματικά πάρα πολλά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τα κέρδη από αυτές τις ανταλλαγές είναι κυρίως ψυχικά και καλλιτεχνικά. Είχα την τιμή να λάβω και το βραβείο Ιπεκτσί , στην Κωνσταντινούπολη, το 1989.Με το Θέατρο Σκιών πορεύτηκα σε δρόμους πρωτόγνωρους και πλούσιους σε εμπειρίες. Ποια είναι η φιλοσοφία του Καραγκιόζη και πως σήμερα εναρμονίζεται με τα κοινωνικά δρώμενα; Κάθε κοινωνία έχει ανάγκη τον Καραγκιόζη της γιατί είναι το μέτρο που μετράει το μέγεθος των αδυναμιών της. Βάζοντας έναν καθρέφτη «επιλεκτικό» απέναντί της και αναδεικνύοντας τα προβλήματα, μπορεί να θεωρείται ο γελωτοθεραπευτής, απαραίτητος δια χρονικά σε όλες τις κοινωνίες.
Θεωρείτε πως η ελπίδα μας είναι ο Καραγκιόζης σε έναν κόσμο όπου τα ηλεκτρονικά πρότυπα πλεονάζουν;
Τα ηλεκτρονικά πρότυπα κυριεύουν τη ζωή των νέων επειδή εκεί βρίσκονται οι νέες κατευθύνσεις της αγοράς. Οι ανήλικοι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το μέσο από το αντικείμενο και εύκολα μπερδεύουν την ψυχαγωγία με την απασχόληση του μυαλού, την εμπειρία με την εικόνα της. Ωστόσο όταν μπορέσουν να ξεφύγουν , έστω και για λίγο , από αυτό το περιβάλλον, εύκολα μπορούν να διαπιστώσουν τις διαφορές και την αξία της πραγματικής διάστασης που παίρνει η τέχνη στη ζωή. Τέλος, τι άλλο να περιμένουμε από εσάς το επόμενο διάστημα; Έχουμε πολλά σχέδια , ανάμεσα στα οποία είναι ο Καραγκιόζης για ενήλικο κοινό, η επιμόρφωση νέων καλλιτεχνών και πολλά νέα έργα.
*Διαβάστε στο Αποκριάτικο “πατρινόραμα” plus που κυκλοφορεί :
